Η ανεργία είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται περισσότεροι από ένα εκατομμύριο τριακόσιες χιλιάδες συμπολίτες μας σήμερα. Ανεργία είναι η κατάσταση ενός ατόμου, που, ενώ είναι ικανό, πρόθυμο και διαθέσιμο να απασχοληθεί, δεν δύναται να βρει εργασία.

Καθώς η απασχόληση ορίζεται ως η μισθωτή εργασία, καταλαβαίνουμε ότι, ουσιαστικά, αυτοί που αποκαλούμε άνεργοι είναι οι μη απασχολήσιμοι. Όμως, πολλοί από αυτούς που αποκαλούμε ανέργους εργάζονται, με την έννοια ότι προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο χωρίς αμοιβή. 

Μήπως λοιπόν πρέπει να τους χειριστούμε αλλιώς αυτούς τους ανθρώπους, να βρούμε τις δεξιότητές τους και να τις αξιοποιήσουμε προς όφελος της κοινωνίας; Πως θα γίνει αυτό;

Η ανεργία, όπως θα δείτε και στο γράφημα που παραθέτω, έως το 2004 κυμαινόταν γύρω στο 10% περίπου (του ενεργού πληθυσμού). Από το 2004 μέχρι και το 2008 είχε μια πτωτική τάση, την οποία αποδίδω, εν μέρει, στο διάταγμα Παυλόπουλου (164/2004) όπου αφενός μεν μονιμοποιήθηκαν οι συμβασιούχοι του Δημοσίου, αφετέρου συνέχισαν να προσλαμβάνονται καινούργιοι συμβασιούχοι.

Από το 2009 που άρχισε να εκδηλώνεται η κρίση, σταμάτησαν οι προσλήψεις στον δημόσιο τομέα και ταυτόχρονα εκτινάχθηκε η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό δείχνει ότι ο ιδιωτικός τομέας ήταν στην ουσία και αυτός κρατικοδίαιτος. Δηλαδή ο μεγάλος πελάτης του ήταν το κράτος.

Και έρχομαι τώρα στο ερώτημα: τι θα γίνει με την ανεργία; Καταρχήν η ίδια η λέξη έχει μια αρνητική χροιά και δεν εκφράζει πια αναγκαστικά αυτόν που δεν εργάζεται επ' αμοιβής. Ας δούμε μερικές περιπτώσεις. Ο Γιώργος δεν έχει έμμισθη εργασία αλλά προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Βλέπει ταινίες και γράφει Ελληνικούς υπότιτλους τους οποίους μοιράζεται με την κοινότητα. Ταυτόχρονα γράφει κριτικές. Η Εμμανουέλλα μπορεί να μην δουλεύει αλλά κάθε μέρα επικοινωνεί με 2-3 φίλους άνεργους και οργανώνει δραστηριότητες που διώχνουν μακριά την μιζέρια και την κατάθλιψη. Ο Ανδρέας ενώ δεν εργάζεται είναι νοικοκύρης και κρατάει το σπίτι στο οποίο έρχεται αργά το βράδυ η γυναίκα του από την δουλειά και της έχει έτοιμο το φαγητό. Το ίδιο κάνει και για τους γονείς του που είναι πια ανήμποροι.

Δεδομένου ότι πάντα θα υπάρχει ανεργία πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να μην είναι ζητούμενο από τους ανθρώπους η εύρεση εργασίας. Το ζητούμενο είναι να βρίσκουν δημιουργικές δραστηριότητες οι οποίες να μην τους αφήνουν να περιθωριοποιηθούν. Το διαδίκτυο και η νέα μόδα του πληθοπορισμού (crowd-sourcing) δίνουν νέες δυνατότητες σε άτομα τα οποία δεν απασχολούνται.

Περιληπτικά, ο πληθοπορισμός είναι μία μορφή συλλογικής διαδικτυακής δραστηριότητας στην οποία ένα άτομο, ένα ίδρυμα, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ή μία εταιρεία προτείνει σε μία ομάδα ατόμων με ποικίλες γνώσεις, ετερογένεια και αριθμό, μέσω μίας ανοιχτής πρόσκλησης, να αναλάβουν εθελοντικά μια εργασία. Η ανάληψη της εργασίας περιλαμβάνει πάντοτε αμοιβαίο όφελος και για τις δύο πλευρές. Οι χρήστες λαμβάνουν την ικανοποίηση κάποιας ανάγκης τους, είτε αυτή είναι οικονομική, είτε κοινωνική αναγνώριση, προσωπική ικανοποίηση, ανάπτυξη ατομικών ικανοτήτων σε κάποιο τομέα, ενώ ο εκκινητής της πρωτοβουλίας (πληθοποριστής) αποκτά και χρησιμοποιεί προς όφελός του το αποτέλεσμα. Η μεγάλη διαφορά του πληθοπορισμού από την απασχόληση είναι ότι ο εργαζόμενος στην πρώτη περίπτωση δουλεύει για κάποιον σκοπό τον οποίο έχει ο ίδιος επιλέξει, ενώ στη δεύτερη περίπτωση ακολουθεί τις επιλογές του διευθυντή του.

Αυτά τα άτομα που συμμετέχουν σε τέτοιες προσπάθειες δημιουργούν αξία στο κοινωνικό σύνολο και δεν πρέπει να περιλαμβάνονται στους ανέργους. Η κοινωνία οφείλει να φροντίζει για την εξασφάλιση των ελάχιστων πόρων διαβίωσης, όπως στέγη, διατροφή, ένδυση, παιδεία, υγεία, πρόσβαση στο διαδίκτυο και κοινωνική ένταξη. Πόσο μάλλον εάν ο πληθοποριστής είναι ένας δήμος ή κοινωφελές ίδρυμα που θα χρησιμοποιεί το αποτέλεσμα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει αφενός ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα στους πολίτες, αφετέρου ενδιαφέρον από τους δήμους ή/και τον ΟΑΕΔ, όχι για σεμινάρια κατάρτισης μόνο αλλά και για πρωτοβουλίες πληθοπορισμού και αξιοποίησης των ενδιαφερόντων των νέων. Δηλαδή πρέπει να αλλάξει η φιλοσοφία των δράσεων. Σήμερα ο ΟΑΕΔ προσπαθεί να σπρώξει τους ανέργους σε συγκεκριμένα σεμινάρια και δράσεις αντί να προσπαθήσει να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντά τους και να τους αξιοποιήσει προς όφελος της κοινωνίας.

Μια τέτοια προσωποκεντρική πολιτική θα απασχολήσει και ανθρώπους οι οποίοι μπορούν να κινητοποιούν εθελοντές προς συγκεκριμένα έργα. Άρα, ο άνεργος εργάζεται. Είναι δυνατόν να μην του εξασφαλίζουμε τα προς το ζην; Και γιατί να τον αποκαλούμε άνεργο; Δεν είναι υποτιμητικό; Αφού εργάζεται! Ας τον πούμε πληθοποριζόμενο καλύτερα! Έτσι δικαιολογείται και ο όρος «εισόδημα» για αυτό που θα παίρνει από την πολιτεία και του δίνει αξιοπρέπεια. 

 

Πηγές

Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, http://www.statistics.gr

Λουκάς Βασίλης, «Η ανεργία στην Ελλάδα από το 1980 έως σήμερα», Πτυχιακή Εργασία, ΤΕΙ Κρήτης, Σχολή διοίκησης & οικονομίας, Τμήμα λογιστικής, Ηράκλειο, 2011

Πληθοπορισμός: http://el.wikipedia.org/wiki/Crowdsourcing

Απασχόληση: http://el.wikipedia.org/wiki/Απασχόληση

Ανεργία: http://el.wikipedia.org/wiki/Ανεργία

 

Νικόλαος Σπανουδάκης