Η επιχειρούμενη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα δεν γίνεται ομαλά. Αλλού βγαίνουν στη σύνταξη ομάδες εργαζομένων και αλλού -που τώρα τυχαίνει να είναι όλοι νέοι- κανείς. Ακόμα, αλλού κλείνει μια υπηρεσία χωρίς αντικείμενο και αλλού υπάρχουν ανάγκες ή δημιουργούνται νέες δομές. Τέλος οι οριζόντιες περικοπές προσωπικού δημιουργούν ανομοιόμορφα κενά στις υπηρεσίες και η αδικία περισσεύει. Ο ευσυνείδητος, παραγωγικός υπάλληλος μπαίνει στο ίδιο σακούλι με τον οκνηρό και ασυνείδητο.

Ενα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την περίπτωση είναι οι μετατάξεις ή η κινητικότητα. Στην Ελλάδα η λέξη κινητικότητα μετά την έλευση της τρόικας έχει αποκτήσει αρνητική χροιά. Παρόλα αυτά, μέχρι χθες χιλιάδες εργαζόμενοι αναζητούσαν διακαώς τις μετατάξεις, για προσωπικούς λόγους βέβαια, και δεν δίσταζαν να επικοινωνήσουν με πολιτικά πρόσωπα για να τις εξασφαλίσουν.

Για να γίνουν πετυχημένες μετατάξεις πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι φορείς του Δημοσίου. Αυτό είναι πολύ δύσκολο να γίνει με κεντρικό έλεγχο πετυχημένα, γιατί αφενός υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικά νομικά πρόσωπα, Δήμοι, Πανεπιστήμια, Νοσοκομεία, Υπουργεία, κ.λπ., αφετέρου είναι επίπονη η αξιολόγηση, η επιλογή και η τελική υποχρέωση μετακόμισης χιλιάδων εργαζομένων. Τέλος εάν αποφασίζει αιρετό πρόσωπο υπεισέρχεται ο παράγοντας «πελατειακές σχέσεις» ή οι πιέσεις των «ημετέρων».

Μία διαφορετική προσέγγιση είναι να προσπαθήσουμε να παντρέψουμε τους στόχους της αναδιοργάνωσης του Δημοσίου με αυτούς των εργαζομένων με τη βοήθεια της πληροφορικής. Εφόσον το Δημόσιο αυτή τη στιγμή, μέσω του ενιαίου συστήματος πληρωμών, έχει μια βάση δεδομένων με όλους τους δημόσιους υπάλληλους και τα προσόντα τους, μπορεί να τη διαθέσει σε ένα πληροφοριακό σύστημα, το οποίο θα έχει έναν χάρτη της Ελλάδας όπου θα μπορούν να τοποθετούνται βάσει συντεταγμένων όλοι οι φορείς του Δημοσίου. Οι φορείς θα υποβάλλουν στο σύστημα τις ανάγκες τους σε προσωπικό μαζί με τα τυπικά προσόντα της κάθε θέσης.

Ενας εργαζόμενος που θα ήθελε να μετατεθεί κάπου θα μπορούσε να μπαίνει στο σύστημα με τους κωδικούς του και να δει που υπάρχουν θέσεις σχετικές με τα προσόντα του και τι μισθό θα παίρνει εάν πάει εκεί. Επίσης θα μπορεί να επικοινωνεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφώνου με την αντίστοιχη υπηρεσία και να μαθαίνει περισσότερες πληροφορίες για την κάθε θέση. Ακόμα, όταν μια υπηρεσία κλείνει λόγω αναδιοργάνωσης θα μπορούν οι εργαζόμενοι επιτόπου να μαθαίνουν τι εναλλακτικές υπάρχουν.

Η κάθε υπηρεσία από τη μεριά της θα μπορεί να διαλέγει υποψηφίους, εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας και έτσι να υπάρχει και αξιοκρατία – εφόσον βέβαια τους υποψηφίους θα αξιολογεί επιτροπή η οποία θα περιλαμβάνει τον προϊστάμενο, τους μελλοντικούς συνεργάτες και κάποιον επαγγελματία στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού (είτε εξωτερικό σύμβουλο, είτε από την υπηρεσία). Ο στόχος είναι να μην συμμετέχουν αιρετοί σε αυτή τη διαδικασία ώστε να αποφεύγεται η περίπτωση της «εξυπηρέτησης ημετέρων». Είναι θεμιτό, μια υπηρεσία να μπορεί να προσφέρει και καλύτερες αποδοχές ή ειδικά προνόμια, εφόσον βλέπει ότι, ενώ υπάρχουν διαθέσιμοι προσοντούχοι για τη στελέχωσή της κανείς δεν δείχνει ενδιαφέρον (π.χ. μια θέση γιατρού ή δάσκαλου σε ένα ακριτικό νησί ή μια ορεινή περιοχή).

Το σύστημα αυτό θα προσφέρει το πλεονέκτημα στον υπάλληλο να έχει ο ίδιος επιλέξει που θα πάει και να δει θετικά την αλλαγή την οποία θα υποστεί. Θα δίνει διέξοδο σε δημιουργικούς ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται σε μια θέση χωρίς αντικείμενο. Επίσης, θα επιτρέπει σε εργαζομένους χαμηλών προσόντων να βλέπουν τι προσόντα τους λείπουν από επιθυμητές θέσεις, ώστε μέσω της διά βίου εκπαίδευσης να μπορέσουν μια μέρα να καταλάβουν μια καλύτερη θέση. Θα προσφέρει και το μεγάλο πλεονέκτημα στη διοίκηση να κάνει μετατάξεις χωρίς κόστος σε διοικητική δουλειά, αποκεντρώνοντας τη διαδικασία και μεταθέτοντας την ευθύνη στις κατά τόπους υπηρεσίες, οι οποίες όμως απλά βάζουν στο σύστημα τις ανάγκες τους και αξιολογούν τους υποψηφίους. Με αυτό τον τρόπο οι υπηρεσίες θα θέλουν να προσελκύσουν νέους υπαλλήλους και θα αναγκαστούν να αποκτήσουν οργανόγραμμα, να οργανωθούν και να εκσυγχρονιστούν. Γιατί, φυσικά, οι ανάγκες τους πριν δημοσιοποιηθούν θα πρέπει να πιστοποιηθούν από κάποια αρχή ή από εξωτερικούς ιδιώτες συμβούλους επιχειρήσεων.

Με μια τέτοια πολιτική, η οποία θα αποκεντρώσει και θα κάνει αξιοκρατικές τις μετατάξεις, θα μπορέσει το δημόσιο να εκσυγχρονιστεί και να αξιοποιήσει τα στελέχη του σε μια περίοδο όπου οι προσλήψεις είναι δύσκολες, ενώ θέλει όχι μόνο να μην σταματήσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του, αλλά να τις βελτιώνει.

Πηγή: Χανιώτικα Νέα

Εικόνα: electric-eye @ flickr