Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα ως κοινωνία είναι η βραδύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης. Δυστυχώς το πρόβλημα αυτό ενισχύεται από το ίδιο το Δημόσιο, το οποίο έχει υποχρεώσει τον εαυτό του αλλά και όλα τα ΝΠΔΔ να εφεσιβάλλουν τις αρνητικές για αυτά αποφάσεις. Η δε διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφωθεί μόνο με τις αμετάκλητες αποφάσεις που εκδίδονται από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Η χώρα μας έχει κατ' επανάληψη (τουλάχιστον 17 φορές) καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο για την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης.

Αυτό το άρθρο προσπαθεί να διαφωτίσει σχετικά με κάποιες πτυχές της απονομής δικαιοσύνης στα διοικητικά δικαστήρια και να προτείνει κάποιες λύσεις.

Καταρχήν, η πρακτική του δημοσίου να εξαντλεί τα ένδικα μέσα είναι άδικη, καθώς δεν ισχύουν οι ίδιοι όροι για τους αντιδίκους (όπως πρεσβεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα). Το δημόσιο παρίσταται χωρίς παράβολα και έξοδα σε αντίθεση με τους πολίτες.

Δεύτερον, είναι γραφειοκρατική, γιατί πρέπει να επαναλαμβάνονται οι ίδιες και οι ίδιες υποθέσεις συνεχώς μέχρις ότου να καταστούν αμετάκλητες από το ΣτΕ. Επιτρέψτε μου να αναφερθώ στο παράδειγμα του επιδόματος βιβλιοθήκης των Πανεπιστημιακών δασκάλων. Αυτό δίδεται για να αγοράζουν βιβλία και πρόσβαση σε επιστημονικά περιοδικά και ηλεκτρονικές πηγές. Για δεκαετίες οι Πανεπιστημιακοί φορολογούνται για αυτό το επίδομα (το οποίο αντιστοιχεί σε έξοδα) και προσφεύγουν στην Ελληνική δικαιοσύνη ώστε να τους επιστραφεί ο αναλογούν φόρος. Αυτό πρέπει να το κάνουν κάθε χρόνο - αν δικαιωθούν μια φορά δεν σημαίνει ότι την επόμενη χρονιά δεν θα φορολογηθούν, καθώς δεν έχει εκδοθεί ακόμα απόφαση από το ΣτΕ. Αναλογιστείτε τώρα πόσες δίκες έχουν σε εκκρεμότητα τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας (τόσο σε πρώτο όσο και σε δεύτερο βαθμό) μόνο για αυτό το επίδομα, δεδομένου ότι αριθμούν μερικές χιλιάδες τα μέλη ΔΕΠ των Πανεπιστημίων. Σημειωτέο είναι ότι σχετικές προσφυγές μελών ΔΕΠ που κατατέθηκαν εντός του 2005 στα Χανιά συζητήθηκαν σε πρώτο βαθμό το 2012 (μετά από επτά έτη). Αντίστοιχο επίδομα είναι και το ερευνητικό επίδομα το οποίο αφενός το Δημόσιο το φορολογεί (ως εισόδημα δηλαδή), αφετέρου το ελεγκτικό συνέδριο απαγόρευσε στα Πανεπιστήμια να πληρώνουν στα μέλη ΔΕΠ τα έξοδα συμμετοχής σε συνέδρια με την αιτιολογία ότι εμπεριέχεται στο ερευνητικό επίδομα. Δηλαδή από τη μία το δημόσιο θεωρεί αυτό το επίδομα εισόδημα και από την άλλη έξοδα! Δεν τολμώ να φανταστώ πόσα αντίστοιχα επιδόματα υπάρχουν και σε πόσες άλλες κατηγορίες προσωπικού.

Υπάρχει και ένα ηθικό ζήτημα, καθώς το ίδιο το δημόσιο που συντηρεί τα δικαστήρια, εκπαιδεύει και πληρώνει τους δικαστές, τελικά δεν εμπιστεύεται τις αποφάσεις τους και τις εφεσιβάλλει.

Το δημόσιο οφείλει να λάβει τα παραπάνω υπόψη του και να αναλάβει δράση προς την αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων. Πρώτον, εφόσον μια υπόθεση τελεσιδικήσει, η διοίκηση πρέπει να συμμορφώνεται με την απόφαση του δικαστηρίου, τόσο για αυτή όσο και για όλες τις ανάλογες περιπτώσεις. Δεύτερον, δεν χρειάζεται το δημόσιο να εφεσιβάλλει τις πρωτόδικες αποφάσεις για οποιοδήποτε θέμα, παρά μόνο, ίσως, σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Τρίτον, το δημόσιο να πάψει να ασκεί καταχρηστικά το ένδικο μέσο της αναίρεσης ενώπιον του ΣτΕ.