Ναι, σωστά διαβάσατε. Οι εξουσίες είναι τέσσερις. Νομοθετική,εκτελεστική, δικαστική και … επαναστατική. Η επανάσταση, μικρής ή μεγάλης κλίμακας και πάντα με τη χρήση της βίας, είναι η τέταρτη εξουσία. Η εξουσία της επανάστασης. Η εξουσία της βίας, αλλιώς. Μια ματιά σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.

Αυτή η εξουσία είναι πάντα αντιστρόφως ανάλογη των υπολοίπων εξουσιών. Ο σκοπός των εξουσιών είναι γνωστός, φροντίζουν τη μέγιστη δυνατή καλή λειτουργία των κοινωνιών διατηρώντας κάθε φορά μια ισορροπία μεταξύ εξουσιαστών και εξουσιαζόμενων, πλούσιων και φτωχών, ηγετών και ακολούθων, της ελίτ και του λαού. Οι καιροί αλλάζουν και μαζί αλλάζουν και οι ισορροπίες, όμως οι τρεις εξουσίες κάνουν πάντα το ίδιο. Φροντίζουν για την ομαλή πορεία της κοινωνίας, την ευημερία και την εξέλιξη φυσικά, αλλά πάντα με την ισορροπία που προανέφερα. Η νομοθετική εξουσία θέτει τους κανόνες, η εκτελεστική εξουσία τους εφαρμόζει και διοικεί και, τέλος, η δικαστική εξουσία δικάζει και τιμωρεί τους παραβάτες ως ο νόμος προβλέπει. Και η ζωή συνεχίζετε για όλους. Ποτέ δεν ήταν όλοι απείρως ευχαριστημένοι. Όσο καλύτερα όμως οι τρεις εξουσίες κάνουν τη δουλειά τους τόσο περισσότερο ικανοποιημένοι είναι οι συντριπτικά περισσότεροι.

Σε άλλες εποχές οι τρεις εξουσίες δεν ασκούνταν από διαφορετικά πρόσωπα, οι ρόλοι τους όμως ήταν ανέκαθεν διακριτοί. Παλαιότερα επίσης οι ισορροπίες ήταν διαφορετικές υπέρ και κατά των δύο μερών. Με το πέρασμα του χρόνου όμως και οι εξουσίες ανεξαρτητοποιήθηκαν και οι ισορροπίες άλλαξαν. Πως έγινε αυτό; Τις περισσότερες φορές, με την χρήση της τέταρτης εξουσίας. Ειδικά όταν οι εξουσίες αποτύγχαναν παταγωδώς στο έργο τους. Κάποιες φορές οι εξουσίες δραστηριοποιούνταν έγκαιρα και δυναμικά με αποτέλεσμα να σταματήσει η άνοδος της τέταρτης εξουσίας.

Κάθε φορά που οι τρεις εξουσίες αδυνατούν να πετύχουν τους στόχους τους, αναλαμβάνει η τέταρτη εξουσία. Αυτό συμβαίνει αυτεπάγγελτα και δεν αποτρέπεται παρά με έναν μόνο τρόπο: Την επίτευξη του στόχου από τις τρεις εξουσίες. Μόνο οι τρεις εξουσίες μπορούν να αποτρέψουν την τέταρτη από το να ξυπνήσει. Γιατί η τέταρτη εξουσία βρίσκεται σε λήθαργο. Δεν είναι νεκρή ούτε ανύπαρκτη. Βρίσκεται και θα βρίσκεται πάντα σε ετοιμότητα. Όταν οι τρεις εξουσίες αποτύχουν στους στόχους τους η τέταρτη εξουσία της επανάστασης και της βίας αρχίζει να λαμβάνει δράση. Όσο περισσότερο οι τρεις εξουσίες αδρανούν και αποτυγχάνουν στο έργο τους, τόσο γιγαντώνεται η τέταρτη εξουσία.

Φυσικά οι εξουσίες έχουν εκπροσώπους. Νομοθέτες, Υπουργούς, Δικαστές. Και αυτοί οι εκπρόσωποι ακριβώς προσπαθούν να πετύχουν το στόχο, να κρατήσουν τις ισορροπίες στην κοινωνία. Ειδικά σε μια κοινωνία όπως η Ελλάδα του σήμερα. Ο νομοθέτης πρέπει να φροντίζει να θέτει τους κανόνες με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη, δημοκρατική κυριαρχία και απαρέγκλιτη εφαρμογή του συντάγματος. Ο Υπουργός  αλλά και ο κάθε εκτελεστικός λειτουργός πρέπει να φροντίζει να διοικεί απόλυτα βάση των νόμων. Ο δικαστικός πρέπει να διασφαλίζει και να διαφυλάττει τη δικαιοσύνη, δικάζοντας ορθώς βάσει του νόμου και, στις καταδικαστικές ετυμηγορίες, να ορίζει τη σωστή ποινή. Ίσως χρειάζεται συνταγματική αναθεώρηση και σίγουρα οι νόμοι πρέπει να προσαρμόζονται στο σήμερα. Το πρόβλημα όμως πρωτίστως διογκώνεται από την δυσλειτουργία της εφαρμογής του υπάρχοντος συστήματος. Την τήρηση των νόμων, τη σωστή εκτελεστική εφαρμογή τους και τέλος την δικαστική επέμβαση στην πιθανότητα παραβίασης και στην ορθή ποινή αν χρειαστεί.

Η αποτελεσματικότητα των τριών εξουσιών δεν είναι προαιρετική. Είναι απαραίτητη και αδιαπραγμάτευτη. Διότι η τέταρτη εξουσία παραμονεύει, διογκώνεται και, αναπόφευκτα, θα αποκτήσει και εκείνη εκπρόσωπο. Και αλίμονο αν οι τρεις εξουσίες δε τα καταφέρουν, τότε θα τα καταφέρει η τέταρτη να επιφέρει τις ισορροπίες όπως αυτή τις διακρίνει, αναλόγως από ποια μερίδα του πληθυσμού τραφεί και, κυρίως και το σημαντικότερο, αναλόγως του φυσικού της εκπροσώπου. Οι αρχηγοί των επαναστάσεων και της βίας σπανίως ήταν άνθρωποι μετριόφρονες και μετριοπαθείς. Πόσο μάλλον δημοκράτες. Και συνήθως αναλάμβαναν τους ρόλους και των τριών εξουσιών.

Κάποιοι ίσως πιστεύουν ότι το χρήμα είναι η τέταρτη εξουσία, ή η μόνη εξουσία. Το χρήμα όμως είναι μόνο το μέσον και μάλιστα μόνο όταν οι τρεις εξουσίες λειτουργούν. Ναι, είναι σημαντικό και για τους περισσότερους το σημαντικότερο, γι’αυτό άλλωστε αποτελεί και την αχίλλειο πτέρνα στις ισορροπίες που οι εξουσίες προσπαθούν να κρατήσουν. Η τέταρτη εξουσία δεν το  χρειάζεται σαν μέσο ούτε το λαμβάνει υπόψη, ο κάθε επαναστάτης δεν είναι υποχρεωμένος να αγοράσει, μπορεί απλά να ‘κατασχέσει’.

Αρκετοί πιστεύουν ότι ο τύπος αποτελεί τη τέταρτη εξουσία. Αυτό λόγω της δύναμης του τύπου για ενημέρωση και, ενδεχομένως, χειραγώγηση. Ακόμα και τότε όμως ο τύπος μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην επιλογή των εκπροσώπων δύο εξουσιών, σίγουρα της νομοθετικής και ίσως της εκτελεστικής. Το αποτέλεσμα δεν αλλάζει όμως. Ασχέτως των εκπροσώπων οι στόχοι των τριών εξουσιών παραμένουν οι ίδιοι και η τέταρτη εξουσία πάντα παραμονεύει.

Προσοχή λοιπόν, οι τρεις εξουσίες πρέπει να πετύχουν το στόχο τους σήμερα, διαφορετικά θα τον πετύχουν αργότερα, σίγουρα μετά από ένα ξαφνικό και επώδυνο σοκ της ‘διαθεσιμότητας’ τους από την τέταρτη εξουσία.