Η ιστορία με τα πνευματικά δικαιώματα του Εθνικού Ύμνου μού θύμισε ένα παλιό ανέκδοτο. Πάει ο επιθεωρητής (όταν υπήρχε αυτός ο θεσμός…) σε ένα σχολείο της επαρχίας και ρωτάει έναν μαθητή: “Ποιος σκότωσε τις Στυμφαλίδες Όρνιθες;” Ο άσχετος μαθητής βάζει τα κλάματα: “Δεν το έκανα εγώ κύριε, σας ορκίζομαι!” Ο επιθεωρητής δυσαρεστημένος από την ανεπάρκεια γνώσεων του μαθητή ρωτάει επιτιμητικά τον δάσκαλο: “Τη θεωρείτε απάντηση αυτή;” Κι ο δάσκαλος, ακόμα πιο άσχετος: “Πιστέψτε τον, κε επιθεωρητά, είναι παιδί καλής οικογενείας!”
Το θέμα ξεκίνησε από τους πρώην εργαζόμενους της πρώην ΕΡΤ, το πήραν τα blogs και οι διαδικτυακοί «δημοσιογράφοι», η συνέχεια πέρασε στους ψεκασμένους, έκαναν επερώτηση στη Βουλή ο Κουίκ και ο Δημαράς και απάντησε ο Παναγιωτόπουλος, ξεπερνώντας ο καθένας τον προηγούμενο σε γελοιότητα.
Οι πρώην λοιπόν της ΕΡΤ, έφτιαξαν ένα βίντεο με δικό τους υλικό στο οποίο ενσωμάτωσαν ένα άλλο βίντεο με τον Εθνικό Ύμνο. Ξαφνικά πήραν αυτόματη ειδοποίηση από το ΥouTube ότι το υλικό προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα. Ως εργαζόμενοι στην ΕΡΤ θα έπρεπε να ξέρουν απ’ έξω κι ανακατωτά το καθεστώς πνευματικών δικαιωμάτων στα διαδικτυακά μέσα. Αν δεν το ήξεραν, ήταν πολύ εύκολο να το βρουν πηγαίνοντας στη σελίδα του ΥouTube εδώ.
Αν δεν ήξεραν ούτε αυτό να κάνουν, θα μπορούσαν να ρωτήσουν έναν δικηγόρο, που θα τους έλεγε τα εξής:
Η διαδικασία των πνευματικών δικαιωμάτων στο ΥouTube είναι ανεπίσημη και πολύ απλή. Αν ανεβάσεις κάτι και δηλώσεις ότι έχεις τα πνευματικά του δικαιώματα, τότε το ΥouTube το αποδέχεται βάσει της δήλωσής σου και σού στέλνει χρήματα για τις διαφημίσεις που θα παίξουν πριν το βίντεό σου. Το YouTube δεν μπορεί να ελέγχει, με τα εκατομμύρια βιντεάκια που φιλοξενεί, αν η δήλωσή σου είναι αληθινή ή όχι. Μπορεί όντως, από λάθος, ή με απατηλό σκοπό, κάποιος να δηλώσει δικαιώματα που δεν του ανήκουν. Το YouTube δεν είναι δικαστήριο. Συγκρίνει αυτόματα κάθε νέο υλικό που ανεβαίνει, κι αν δει πως περιλαμβάνει τμήμα υλικού που έχει δηλωθεί ως πνευματική ιδιοκτησία, σού στέλνει μια ειδοποίηση, ότι εδώ τα δικαιώματα τα έχει άλλος. Αν αμφισβητήσεις το δικαίωμα του άλλου, το YouΤube προβλέπει μια δική του διαδικασία με την οποία μπορεί να λυθεί η παρεξήγηση. Αν δεν λυθεί, τη συνέχεια αναλαμβάνουν τα δικαστήρια. Άλλο πράγμα, δηλαδή, είναι τα νομικώς κατωχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα και άλλο το «εσωτερικό» καθεστώς που ισχύει στο YouTube.
Όμως, πνευματικά δικαιώματα δεν είναι μόνο η μουσική και οι στίχοι. Είναι και η εκτέλεση, οπότε πρόκειται για «συγγενικά δικαιώματα». Μπορεί λοιπόν κάποιος να παίξει σε… μελόντικα ή σφυρίζοντας τον Εθνικό Ύμνο των ΗΠΑ, να ανεβάσει το βίντεο στο ΥouTube και να δηλώσει ότι διαθέτει τα συγγενικά πνευματικά δικαιώματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορώ εγώ να ενσωματώσω σε δικό μου βίντεο το δικό του. Για παράδειγμα η εκτέλεση του Εθνικού Ύμνου από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, προστατεύεται για 50 έτη σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αυτό απαγορεύει να χρησιμοποιήσεις σε δικό σου βίντεο την εκτέλεση της Κ.Ο.Α., και όχι να κάνεις τη δική σου εκτέλεση.
Οι ενημερωμένοι και πανέξυπνοι ταυτόχρονα πρώην της πρώην άλλο που δεν ήθελαν. “Ξεπουλήθηκε και ο Εθνικός Ύμνος!” “Νέο σκάνδαλο της μνημονιακής κυβέρνησης!”
Τη σκυτάλη πήρε ο οχετός του διαδικτύου.
“Εδώ, δεν χρειάζονται πολλά λόγια… ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΠΟΥΛΗΣΑΝ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΥΜΝΟ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΛΛΗΦΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΥΦΕΚΙΣΤΟΥΝ ΩΣ ΕΣΧΑΤΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ ΜΕ ΑΡΧΙΔΙΑ. ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΓΑΜΗΜΕΝΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΠΟΥΛΗΜΕΝΗ, ΔΙΑΤΡΗΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΠΛΟΚΗ.
ΑΡΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΟΣ! ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΞΕΡΕΙ ΝΑ ΤΙΜΩΡΕΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΤΟΥ!”
έγραψε η …έγκυρη και σοβαρή “δημοσιογράφος” με περι-κεφαλαία Πόπη Σουφλή στο εξίσου… έγκυρο blog «Αττικά Νέα».
Θα έχαναν την ευκαιρία οι ψεκασμένοι;
Έτσι, οι επίσης ενημερωμένοι και πανέξυπνοι ταυτόχρονα βουλευτές των Ανεξάρτητων Ελλήνων Γιάννης Δημαράς και Τέρενς Κουίκ, κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή, όπου έγραφαν διάφορα απίθανα και ζητούσαν από τον υπουργό Πολιτισμού να τους πει «ποιος καρπώνεται παράνομα δικαιώματα από τη μετάδοση του Εθνικού μας Ύμνου».
Θα έχανε την ευκαιρία ο επίσης ενημερωμένος και πανέξυπνος ταυτόχρονα “κόκκινος Πάνος”;
Καμαρώστε απάντηση αντάξια ενός Κολοκοτρώνη, ενός Λεωνίδα:
“Ο εθνικός ύμνος δεν είναι απλό εθνικό δημιούργημα. Είναι η ψυχή του έθνους, έχει εμβληματικό χαρακτήρα και εμβληματική αξία για κάθε Έλληνα. Ανήκει στην εθνική ολότητα μας, στο έθνος μας” είπε ο μέγας πολιτικός ανήρ και πρόσθεσε:
“Εμείς έχουμε παρέμβει και ήδη οι διαδικτυακές πλατφόρμες έχουν αναγνωρίσει ότι είναι δικό τους λάθος. Θέλω να διαβεβαιώσω ότι λαμβάνουμε όλα εκείνα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε ο εθνικός ύμνος να τύχει πλήρους προστασίας!”
Ουάου! Μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος Έλληνα, όταν τέτοιοι ογκόλιθοι του Πολιτισμού σε προστατεύουν.
Όμως, μήπως μας τα μασάς Πάνο; Για την ταμπακιέρα κουβέντα. Ποια συμφέροντα εκπροσωπείς; Μήπως αυτοί που ξεπούλησαν τα δικαιώματα του Εθνικού μας Ύμνου ήταν οι ίδιοι που αποδέχτηκαν αδιαμαρτύρητα τη γενοκτονία των Στυμφαλίδων Ορνίθων και ήρθε ο καιρός να ανοίξει και αυτός ο φάκελος; Σε ποιους πολυεθνικούς ομίλους ορνιθοκυνηγών παρέδωσαν τις Όρνιθες και με ποια άνομα κέρδη; Πόπη Σουφλή, πάρε την πένα σου! Θα σιωπήσεις και εσύ μπροστά σ’ αυτό το εθνικό και οικολογικό έγκλημα;
Υ.Γ. 1 Να η απάντηση της Jaclyn Ranere, αντιπροέδρου του τμήματος μάρκετινγκ της εταιρείας The Orchard, που φέρεται ως διαχειριζόμενη τα δικαιώματα του Εθνικού Ύμνου, η οποία εξηγεί τη διαδικασία, όμως δεν απαντάει στο ουσιαστικό ερώτημα δηλαδή ποιος ήταν ο Έλληνας πελάτης της που ισχυρίστηκε ότι διαθέτει τα δικαιώματα της εκτέλεσης του Εθνικού Ύμνου, άρα κέρδιζε από τις διαφημίσεις στο YouTube; Ήταν ιδιώτης; Ή μήπως ήταν δημόσιος φορέας;
“Στην εταιρεία μας υπάρχει ειδικό τμήμα που ασχολείται αποκλειστικά με τη διαχείριση δικαιωμάτων των παραγωγών των εταιρειών που διανέμουμε ψηφιακά. Η Orchard δεν διαχειρίζεται πνευματικά δικαιώματα, δηλαδή δικαιώματα συνθετών και στιχουργών, παρά μόνο δικαιώματα χρήσεως των ηχογραφημάτων (master rights). Συγκεκριμένα, για τη διαχείριση στο YouTube των ηχογραφημάτων των πελατών μας (μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και αρκετές ελληνικές ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες), το τμήμα αυτό -με τη βοήθεια των διαθέσιμων τεχνολογικών εργαλείων- επιτυγχάνει την αναγνώριση και ταυτοποίηση των ηχογραφημάτων, εφ’ όσον αυτά χρησιμοποιούνται ανεπίσημα από απλούς χρήστες (user generated content). Στην περίπτωση όμως κομματιών των οποίων η σύνθεση δεν υπόκειται πλέον σε πνευματικά δικαιώματα (public domain/κοινό κτήμα) και προφανώς κυκλοφορούν πλέον σε χιλιάδες εκτελέσεις (όπως είναι ο Εθνικός Ύμνος μιας χώρας, τα δημοτικά τραγούδια, οι κλασικές συνθέσεις κ.λπ.), προβλέπεται εξαίρεση από αυτή τη διαδικασία, για τον απλό λόγο ότι είναι δύσκολο έως αδύνατον το λογισμικό αναγνώρισης να εντοπίσει τις μικρές διαφορές ανάμεσα σε χιλιάδες παρόμοιες εκτελέσεις. Επειδή αυτή η διαδικασία έχει αναπτυχτεί τεχνολογικά και εμπορικά πρόσφατα, υπάρχουν κάποια ηχογραφήματα -για τα όποια οι πελάτες μας βέβαια έχουν πλήρη δικαιώματα χρήσεως των ηχογραφημάτων (master rights)- τα οποία παρότι ανήκουν στην κατηγορία “κοινού κτήματος”, έχουν παραμείνει ενεργά στη διαδικασία ταυτοποίησης του YouTube. Γι’ αυτό όταν λαμβάνουμε ειδοποίηση από το YouTube, δεν εγείρουμε πλέον αξιώσεις για τα συγκεκριμένα ηχογραφήματα. Συνεπώς και τώρα έχουμε αφαιρέσει από τον κατάλογό μας όλες τις αξιώσεις για τυχόν εκτελέσεις του ελληνικού Εθνικού Υμνου».
Υ.Γ. 2 Ως άυλη πνευματική κληρονομιά, ο Εθνικός Ύμνος είναι “ιδιοκτησία” του υπουργείου Πολιτισμού. Αυτό σημαίνει ότι για να τραγουδήσεις ή να τον παίξεις ορχηστρικά, ηχογραφώντας τον, θα πρέπει, σύμφωνα με τον νόμο, να ζητάς έγγραφη άδεια από το Υπουργείο Πολιτισμού;