GR
EN 
"Οι σημερινοί 70άρηδες πολίτες των χωρών της Ε.Ε. είναι η πρώτη γενιά στην ιστορία της ηπείρου μας που δεν γνώρισε πόλεμο..."
Ο πρώην προεδρος της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ Θάνος Τζήμερος αναλύει τη σημασία και τα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη σχέση της με την Ελλάδα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Capital.gr 08-05-2024.
Για τους πολίτες που ενδιαφέρονται για την ουσία της πολιτικής,
η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το πιο σημαντικό θέμα της πολιτικής ατζέντας, όχι μόνο για το μέλλον του έθνους μας, αλλά και για την καθημερινότητά μας. Όμως, ελάχιστα συζητάμε γι’ αυτό. Οι ευρωεκλογές αντιμετωπίζονται ως ψήφος εμπιστοσύνης ή δυσαρέσκειας για εσωτερική κατανάλωση και οι σχετικές συζητήσεις εξαντλούνται σε περατζάδες από celebrities, που ψαρεύουν ψηφοφόρους για λογαριασμό του κόμματος που τους έχρισε υποψηφίους.
Όταν δεν ξέρεις σε ποιο λιμάνι κατευθύνεσαι, κανένας άνεμος δεν είναι ούριος, έλεγε ο Σενέκας. Η Ευρώπη ήξερε από ποια καταιγίδα έπρεπε να φύγει. Για χιλιετίες υπήρξε το πεδίο των πιο ανθρωποκτόνων συγκρούσεων της ανθρώπινης ιστορίας. Ήταν ζεστό ακόμα το αίμα του Β’ΠΠ όταν φωτισμένοι Ευρωπαίοι, πολίτες των πρώην εμπολέμων κρατών, είπαν "κάτι πρέπει να κάνουμε για να μην ξανασυμβεί αυτό". Το πέτυχαν; Ως προς αυτόν τον στόχο, απολύτως! Οι σημερινοί 70άρηδες πολίτες των χωρών της Ε.Ε. είναι η πρώτη γενιά στην ιστορία της ηπείρου μας που δεν γνώρισε πόλεμο. Ο γιουγκοσλαβικός εμφύλιος και ο πόλεμος της Ουκρανίας αποδεικνύουν το πόσο εύκολο είναι ο άνθρωπος να ξαναγίνει κτήνος όταν η λεπτή κρούστα πολιτισμού, στην οποία πατάει, σπάσει και ξαναβυθισθεί στο κοχλάζον μάγμα των νόμων της ζούγκλας που όριζαν για χιλιάδες χρόνια την ύπαρξή του. Υπογραμμίζω αυτή την ευρωπαϊκή κατάκτηση διότι έχουμε την τάση να θεωρούμε δεδομένο το πλαίσιο ειρήνης και δημοκρατικών διαδικασιών (με όλα τα κουσούρια τους) στο οποίο κινείται η ζωή μας και να υποτιμούμε τη συμβολή της Ενωμένης Ευρώπης σ΄ αυτό το επίτευγμα.
Έφυγε, λοιπόν, από την καταιγίδα των πολέμων η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ναι, αλλά προς τα πού πηγαίνει; Προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, απαντούν όλοι. Πόσο σαφής είναι αυτός ο όρος; Και ποιο είναι το σχέδιο πορείας; Εσείς τι έχετε στο μυαλό σας, κάθε φορά που τον ακούτε; Ένα ενιαίο κράτος σαν την Αυστραλία, ας πούμε; Ένα είδος Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης; Μια ομοσπονδία κρατών με ανεξάρτητες κυβερνήσεις αλλά με κοινά κάποια κεντρικά όργανα; Ένα σύστημα αυτοδιοικούμενων Περιφερειών, σαν τα ελβετικά καντόνια, στο οποίο, η βασική διοικητική μονάδα δεν θα είναι οι χώρες αλλά το καντόνι της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Βαυαρίας, της Αλσατίας; Ποια ήταν η τελευταία φορά που ακούσατε ένα κόμμα, κοινοβουλευτικό ή μη, να εξηγεί πώς αντιλαμβάνεται την "ευρωπαϊκή ολοκλήρωση", την "ενδυνάμωση" και την "εμβάθυνση" των ευρωπαϊκών θεσμών;
Δεν είναι καθόλου απλά αυτά τα θέματα. Για όσους έχουν αμφιβολίες για τη συνθετότητά τους, αρκεί ένα παράδειγμα, "τεχνικού" χαρακτήρα. Όλοι ξέρουμε ότι θεμέλιο της λειτουργίας της δημοκρατίας είναι η ψηφοφορία. Και η Ευρώπη των 27 κρατών κάπως πρέπει να ψηφίζει. Πώς όμως; Ποια είναι, κατά την άποψή σας, η ιδανική μορφή ψηφοφορίας στα όργανα που κάθε κράτος συμμετέχει με έναν εκπρόσωπο; Κράτος και ψήφος; Δηλαδή, μία ψήφος η Γερμανία, μία και το Λουξεμβούργο; Ψήφος με συντελεστή βαρύτητας, θα έλεγε κάποιος. Βαρύτητας, σε σχέση με τι; Με την έκταση του κράτους; Με τον πληθυσμό; Με το ΑΕΠ; Με το ποσοστό συμμετοχής κάθε κράτους στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό; Με συνδυασμό τους; Αν έπρεπε εσείς να φτιάξετε τον μηχανισμό ψηφοφορίας τι θα προτείνατε;
Τα πολιτικού χαρακτήρα θέματα είναι ακόμα πιο δύσκολα, διότι όλα πρέπει να σταθμισθούν βάσει της σχέσης Βρυξελλών - χώρας μέλους, μια σχέση που ήταν και παραμένει ασαφής. Κάθε σχέση, για να έχει προοπτική, πρέπει να είναι win-win. Nα συμφέρει και σε σένα και στον άλλον. Ισχύει αυτό στην Ε.Ε.; Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο ελληνικό παράδειγμα.
Μπήκαμε το 1979 στην τότε ΕΟΚ γιατί μας συνέφερε: οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά
Πήραμε από την Ευρώπη. Και πήραμε πολλά. Μόνο οι καθαρές εισροές, δηλαδή χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων που τα άλλα κράτη - μέλη δώρισαν στην Ελλάδα μέσω προγραμμάτων στήριξης μέχρι το 2020, είναι σε σημερινές τιμές, 200 δισ. ευρώ. Όμως, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπέγραφε την συμφωνία εισόδου της Ελλάδας στην ΕΟΚ των 9, δεν είχε στο μυαλό του τις ταμειακές εισροές, αλλά την ευκαιρία που θα είχαμε να αποκτήσουμε δομές και κουλτούρα δυτικού κράτους, "κάνοντας παρέα" με τα οργανωμένα κράτη της Ευρώπης. "Θα ρίξω τους Έλληνες στη θάλασσα με τη βεβαιότητα ότι, για να μην πνιγούν, θα μάθουν να κολυμπούν" είχε πει τότε. Πόσο λάθος έκανε! Δεν μάθαμε να κολυμπάμε. Πνιγήκαμε, και λίγο έλειψε να πνίξουμε και τους διασώστες. Να θυμηθούμε ότι η ένταξη της Ελλάδας έγινε αποκλειστικά με πολιτικά κριτήρια, παρά την αρνητική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την αρνητική διάθεση των περισσοτέρων ευρωπαίων ηγετών, την οποία έκαμψε προσωπικά ο Καραμανλής με αμέτρητες επιστολές και περισσότερα από 40 ταξίδια του στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Γιατί, όμως, παρά την θετική ατμόσφαιρα της υποδοχής και τον πακτωλό των χρημάτων που επακολούθησε, αυτή η σχέση δεν στέριωσε; Ποιος ευθύνεται; Όπως σε κάθε σχέση, και οι δύο.
Ας ξεκινήσουμε από τις δικές μας ευθύνες.
Το ΠΑΣΟΚ, που τότε ήταν αξιωματική αντιπολίτευση, αντιδρούσε λυσσαλέα στην ένταξή μας (κλασικό το σύνθημά τους "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο") και απουσίαζε όχι μόνο από τη συζήτηση στη Βουλή για την επικύρωση της συνθήκης ένταξης, αλλά και από την επίσημη τελετή υπογραφής της στο Ζάππειο, παρά την παρουσία πρωθυπουργών των κρατών-μελών, που είχαν έρθει για να μας τιμήσουν. Έκτοτε, ο αντιευρωπαϊσμός, σε διάφορες παραλλαγές, έγινε το κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα που εκπαίδευσε τους Έλληνες στο να βλέπουν την Ευρώπη ως την πλούσια θεία που είναι υποχρεωμένη να χρηματοδοτεί την ασωτία μας και της βάζουμε τις φωνές όταν δεν το κάνει. Όχι ως ένα σύνολο στο οποίο είμαστε οργανικά ενταγμένοι και εμείς, και έχουμε υποχρεώσεις και εμείς. Κι επειδή το "αντί" γενικά πουλάει στην Ελλάδα, όλα τα κόμματα την περίοδο των μνημονίων υιοθέτησαν τον αντιευρωπαϊσμό για ψηφοθηρικούς λόγους. Οι εταίροι μας ήταν οι "Ευρωπαίοι τοκογλύφοι" και οι μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να κάνουμε ήταν ο "εκβιασμός των δανειστών". Έννοιες, που οι πολιτικοί απατεώνες όλων των κομμάτων μοσχοπούλησαν στον Έλληνα της κρίσης, αποκρύπτοντας πως το "τοκογλυφικό επιτόκιο", με το οποίο οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί στήριξης μας δάνεισαν ένα τερατώδες ποσό, το μεγαλύτερο στην παγκόσμια ιστορία, ήταν μικρότερο από 1%! Όμως, προ χρεοκοπίας, όταν οι αγορές μάς δάνειζαν με 7,1% (μεσοσταθμικό επιτόκιο όταν μπήκαμε στο ευρώ) και 4,6% (μεσοσταθμικό επιτόκιο όταν ξεκίνησε η κρίση), οι ίδιοι απατεώνες εκθείαζαν την "πιστοληπτική ικανότητα της χώρας" και την "εμπιστοσύνη των αγορών στον δυναμισμό και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας"! Τι σόι εκβιαστής είναι κάποιος που ΕΣΥ εκλιπαρείς για δανεικά γιατί κανένας άλλος δεν σου δανείζει, και το μόνο που σου ζητάει είναι να μην συνεχίσεις να ξοδεύεις πάνω από τις δυνατότητές σου;
Όσοι, ελάχιστοι, υποστηρίζαμε τότε πως δεν μπορείς να δανείζεσαι εσαεί, διατυμπανίζοντας μάλιστα, ότι δεν πρόκειται να τα επιστρέψεις, ήμασταν… γερμανοτσολιάδες.
Όμως τα 80 δισ. του πρώτου μνημονίου δεν μας τα έδωσε μόνο η Γερμανία. Η Γερμανία έδωσε τα 22,3. Μας δάνεισαν 15 χώρες. Ανάμεσά τους η Κύπρος, η Μάλτα, η Σλοβακία, η Σλοβενία - κράτη που δανειζόντουσαν από τις αγορές με μεγαλύτερο επιτόκιο από αυτό που δάνειζαν εμάς. Δηλαδή και έχαναν στηρίζοντάς μας, και τους βρίζαμε ως τοκογλύφους. Δεν έχω επιχείρημα, έλεγε, η τότε πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ιβέτα Ραντιτσόβα να πείσω τους πολίτες της χώρας μου, που έχουν (τo 2010) κατώτατο μισθό 308 ευρώ, και μέση σύνταξη 337 ευρώ, κι αυτή μετά τα 67, να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη και να δώσουν 817 εκατομμύρια ευρώ – τόσο ήταν το κοστουμάκι για τη Σλοβακία - για να στηρίξουν τον 50άρη Έλληνα συνταξιούχο κάποιας ΔΕΚΟ, των 3000 ευρώ. Εσείς τι επιχείρημα θα βρίσκατε; Να θυμίσω ότι η κυβέρνηση της Σλοβακίας έπεσε το 2011 λόγω της ελληνικής κρίσης, όταν ζήτησε από τη Βουλή να εγκρίνει την επέκταση των αρμοδιοτήτων του EFSF, του οργάνου διαχείρισης χρηματοπιστωτικών κρίσεων.
Επί 4 δεκαετίες, ένας ποταμός χρημάτων κατευθύνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στον εκσυγχρονισμό, υποτίθεται, του Ελληνικού Δημοσίου, την εφαρμογή Πληροφορικής, τη δημιουργία υποδομών και δικτύων, την εκπαίδευση των εργαζομένων. Τα περισσότερα από αυτά σπαταλήθηκαν σε αγορά υπερκοστολογημένων υπολογιστών που έμειναν στα κουτιά τους και σάπιζαν στις αποθήκες, σε σεμινάρια - μαϊμούδες, σε αντιπαραγωγικές "επενδύσεις". Παρά τα "πακέτα" Ντελόρ, Σαντέρ, ΜΟΠ, ΕΣΠΑ, η Ελλάδα κατρακυλάει συνεχώς στον παγκόσμιο πίνακα ανταγωνιστικότητας. Τα χρήματα της Ε.Ε. ανέπτυξαν τις "δεξιότητες" του φαύλου συστήματος και το ενδυνάμωσαν εις βάρος των παραγωγικών Ελλήνων. Ούτε τα λεφτά που μας χάριζαν δεν καταφέρναμε να πάρουμε. Η απορροφητικότητα των κονδυλίων του διαρθρωτικού ταμείου στην Ελλάδα, μεταξύ του 2000 και του 2007, ήταν μόλις 58%, όταν ο μέσος όρος των "15" παλαιών μελών της Ένωσης ήταν 75%, με την Ιρλανδία να κατατάσσεται πρώτη με απορροφητικότητα 90%.
Δεν είναι, λοιπόν, ευθύνη της Ε.Ε. η κρατική σπατάλη, το πελατειακό κράτος, η ψηφοθηρία, η διάχυτη ανομία, η ανυπαρξία θεσμών, η ανάπηρη Δικαιοσύνη, η διάλυση της Παιδείας, το απαρχαιωμένο, ανίκανο, σαδιστικό, υπερδιογκωμένο, οθωμανοσοβιετιστάν που ονομάζουμε Ελληνικό Δημόσιο. Είναι δικά μας "επιτεύγματα" αυτά.
Οι ευθύνες της Ε.Ε. είναι άλλες, με πιο σημαντική το ότι δεν μπαίνει καν στον κόπο να μας πει πού κατευθύνεται. Και, επιπλέον, δεν αντιλαμβάνεται τη θεσμική της ανεπάρκεια. Ενώ ξεκίνησε ως Οικονομική Κοινότητα, συνέχισε να διευρύνεται με πολιτικά κριτήρια, χωρίς να έχει τα στοιχειώδη πολιτικά εργαλεία για το project. Όταν βρέχαμε το βαμπάκι απαιτώντας όλα τα κιλά - όλα τα λεφτά, ή όταν δηλώναμε κοπάδια και καλλιέργειες ανύπαρκτες για να πάρουμε την επιδότηση, δεν υπήρχε κανένας μηχανισμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να το σταματήσει. Η Ε.Ε. στηρίχθηκε στην αρχή της αξιοπιστίας, με κράτη που δεσμεύτηκαν ότι δεν θα άρχιζαν να κλέβονται μεταξύ τους. Κι αν κάποιος, αργότερα, δεν το τηρούσε αυτό; Αν τσέπωνε το παραδάκι αλλά δεν υλοποιούσε το έργο; Η Ε.Ε., το πολύ, να επέβαλε κανένα πρόστιμο, το οποίο οι ένοχοι φόρτωναν στους φορολογούμενους και συνέχιζαν τη λεηλασία. Δεν είχε τρόπο να επέμβει στο εσωτερικό ενός κράτους – μέλους για να τιμωρήσει ποινικά ή να καθαιρέσει τους υπαίτιους. Ποια είναι η γνώμη σας; Θα έπρεπε να μπορεί να το κάνει θεσμικά;
Αν απαντήσετε "ναι", αυτό σημαίνει οικειοθελή παραχώρηση εξουσίας, άρα και εθνικής κυριαρχίας, από τις κυβερνήσεις των χωρών μελών προς ένα ευρωπαϊκό φορέα, ο οποίος θα είχε και εκτελεστικές υπερεξουσίες, με προοπτική να μετεξελιχθεί σε ευρωπαϊκή κυβέρνηση. Όποτε στο παρελθόν δημιουργήθηκαν μεγάλες διοικητικές ενότητες από συνένωση μικρότερων, αυτό έγινε με τα όπλα. Η Ε.Ε. είναι η πρώτη περίπτωση στην ιστορία που μια τέτοια ένωση, τέτοιων διαστάσεων, γίνεται δημοκρατικά. Όμως, σε κάθε χώρα υπάρχουν ομάδες συμφερόντων που νέμονται την εξουσία και αντλούν από αυτή. Θα προτιμήσουν αυτοβούλως να αποστερηθούν των προνομίων τους υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; Πόσοι πρωθυπουργοί θα δεχθούν να γίνουν νομάρχες; Πόσοι ολιγάρχες θα απεμπολήσουν την παρασκηνιακή τους δύναμη; Από την άλλη πλευρά, πόσο πείθει, ο δυσκίνητος και ομφαλοσκοπών γραφειοκρατικός μηχανισμός του ευρωπαϊκού διεθυντηρίου, για την ικανότητά του να αντιμετωπίζει γρήγορα και αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά προβλήματα, ώστε να τον εμπιστευθεί περισσότερο από τον τοπικό του βουλευτή ο ψηφοφόρος της Κρήτης, της Φλάνδρας ή της Καταλονίας;
Κι όταν τα πράγματα παραγίνονται πολύπλοκα, είναι η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία η καλύτερη μέθοδος;
Μπορεί από τυπικής πλευράς, το να απευθύνεσαι στον ψηφοφόρο να προσδίδει στις ενέργειές σου δημοκρατική νομιμοποίηση, από ουσιαστικής πλευράς, όμως, τι πολιτικό αποτέλεσμα παράγει μια διαδικασία στην οποία ο ερωτώμενος δεν είναι όχι μόνο σε θέση να απαντήσει, αλλά ούτε καν να κατανοήσει την ερώτηση, όπως στο δημοψήφισμα οπερέτα του ’15 για την Preliminary Debt Sustainability Analysis;
Μέχρι τη μεγάλη διεύρυνση του 2004, όταν 8 χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ μαζί με την Κύπρο και τη Μάλτα προστέθηκαν στην ευρωπαϊκή οικογένεια, οι πολίτες της Ευρώπης δεν είχαν εκφράσει ποτέ με άμεσο τρόπο την άποψή τους για την κοινή τους πορεία. Όμως, πλέον, το σκηνικό είχε αλλάξει. Η Ενωμένη Ευρώπη ήταν πια κοινότητα 25 κρατών. Για να λειτουργεί ως ενιαία οντότητα θα έπρεπε να έχει τουλάχιστον ένα κοινό Σύνταγμα, πάνω στο οποίο να χτιστούν τα υπόλοιπα κοινά στοιχεία. Έτσι, 25 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων υπέγραψαν, το 2004, τη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης. Το υπό έγκριση Σύνταγμα, για να αποκτήσει πρόσθετη νομιμοποίηση, εφάρμοσε μια καινούργια διαδικασία: θα έπρεπε να επικυρωθεί από τα κράτη μέλη. Δεν όριζε όμως με ποιον τρόπο θα γινόταν αυτή η επικύρωση. Τα περισσότερα κράτη (και η Ελλάδα) το υπερψήφισαν στα κοινοβούλιά τους. Βρετανία, Γαλλία και Ολλανδία είπαν ότι θα κάνουν δημοψήφισμα. Με ποιο όμως ερώτημα; Αν συμφωνείτε με ένα κείμενο 484 σελίδων που περιελάμβανε δύσκολες νομικές έννοιες για τις οποίες διασταύρωναν τα ξίφη τους κορυφαίοι ευρωπαίοι συνταγματολόγοι; Πόσοι από τα 140 εκατομμύρια κατοίκων αυτών των τριών χωρών είχαν την ικανότητα και τον χρόνο να μελετήσουν 484 σελίδες και να στοχαστούν για το βέλτιστο σημείο ισορροπίας ευρωπαϊκής και εθνικής κυριαρχίας, πριν πάνε στην κάλπη;
Οι Γάλλοι το απέρριψαν με 55% και οι Ολλανδοί με 62%. Οπότε, οι Βρετανοί δεν χρειάστηκε καν να κάνουν δημοψήφισμα.
Αν ψάξετε την ειδησεογραφία της εποχής, θα διαπιστώσετε ότι η αρνητική ψήφος Γάλλων και Ολλανδών ελάχιστη σχέση είχε με το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Οι λόγοι της άρνησης ήταν τα τρέχοντα θέματα της εσωτερικής τους πολιτικής. Το δημοψήφισμα ήταν μια ευκαιρία να "στείλουν μήνυμα" στις κυβερνήσεις τους. Όμως οι Ολλανδοί ανέδειξαν και ένα ευρωπαϊκό θέμα με το οποίο διαφωνούσαν: τον Ευρωστρατό. Ο Ολλανδός απειλείται μόνο από τις καταιγίδες του Ατλαντικού. Γιατί να έρθει να σκοτωθεί στην Ελλάδα, υπερασπίζοντάς την από μια τουρκική επίθεση; Τι προσφέρει η Ελλάδα στον Ολλανδό ψηφοφόρο, ως αντιστάθμισμα για την αύξηση των αμυντικών δαπανών της Ολλανδίας, δηλαδή την αύξηση της φορολόγησής του, ή ακόμα περισσότερο για την πιθανότητα η μάνα του Ολλανδού να παραλάβει ένα φέρετρο από το Καστελόριζο; Αν αυτό το ερώτημα σάς το έκανε ένας Ολλανδός ευρωσκεπτικιστής, τι θα απαντούσατε; Και με ποια ευρωπαϊκή γεωπολιτική στρατηγική θα λειτουργούσε ένας τέτοιος στρατός, που πιθανώς να είχε αρχιστράτηγο έναν Γάλλο, Αλγερινό δεύτερης γενιάς; Αν συμφωνείτε με την ιδέα του ευρωστρατού, πώς τον φαντάζεστε θεσμικά; Ποια ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική θα υποστήριζε; Αν, για παράδειγμα, η Ε.Ε. αποφάσιζε να εμπλακεί στρατιωτικά στον πόλεμο της Ουκρανίας πόσο πρόθυμη είναι η ελληνική κοινή γνώμη να υποδεχθεί φέρετρα με παιδιά της που θα έχουν σκοτωθεί για τα ευρωπαϊκά ιδεώδη (ή για αυτά που παρουσιάζονται ως τέτοια) στο Ντονέτσκ;
Κι επειδή κανένας ευρωπαϊκός αλλά ούτε και κρατικός θεσμός δεν θέλει να απαντήσει σ΄ αυτά τα ερωτήματα, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση από το 2004 και μετά "τράβηξε χειρόφρενο". Η Ε.Ε. βολεύτηκε "ψωνίζοντας" ασφάλεια από τις ΗΠΑ, ενέργεια από τη Ρωσία, προϊόντα από την Κίνα. Και είχε την πολυτέλεια να ασχολείται με τα χάρτινα καλαμάκια και τα ΛΟΑΤΚΙ "δικαιώματα" ή να βάζει το κάρο μπροστά από το πράσινο άλογο της πράσινης μετάβασης. Ως διεθνής παίκτης ήταν πρακτικά ανύπαρκτη. Είναι το καλύτερο παράδειγμα του πώς "Good times create weak men" (και women) που δημιουργούν "hard times". Εκεί είμαστε. Σήμερα η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία πολυεπίπεδη κρίση: ταυτότητας, προσανατολισμού, δομών, συνοχής και, κυρίως, ηγεσίας. Φαίνεται ανίκανη να αντιμετωπίσει τις απειλές από το εξωτερικό αλλά και τις κρίσεις που δημιουργούνται στο εσωτερικό της, από τις οποίες το ελληνικό χρέος ήταν η μικρότερη.
Η μεγαλύτερη απειλή, είναι η εισβολή των φορέων ενός νομικοπολιτικού συστήματος,
το οποίο με το προκάλυμμα της θρησκείας, προσπαθεί να επιβάλει ένα, απολύτως ασύμβατο με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, πλαίσιο ζωής. Η Ευρώπη θεώρησε ότι θα αφομοίωνε το Ισλάμ, θα το εκκοσμίκευε. Όμως, οι νέες γενιές μουσουλμάνων αποδεικνύονται πολύ πιο φανατικοί από τους γονείς τους. Και πρέπει να "ευγνωμονούμε" τους ισλαμιστές δολοφόνους πολιτών, που βιάζονται να δείξουν τις προθέσεις τους, διότι αφύπνησαν τα αντανακλαστικά μιας Ευρώπης, άμαθης εδώ και αιώνες σε θρησκευτικό αίμα. Αν δεν το έκαναν αυτό τώρα, η Ευρώπη θα μετατρεπόταν σε Ισλαμικό Χαλιφάτο χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, δημοκρατικά, μόλις οι μουσουλμάνοι που πολλαπλασιάζονται εκθετικά αποκτούσαν πληθυσμιακή υπεροχή ή μόλις, με τη συνεργασία της αριστεράς, κατακτούσαν την εξουσία, όπως έκαναν στο κάποτε δυτικότροπο Ιράν. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα το αποφύγουμε αυτό.
Τη μουσουλμανική διείσδυση υποβοηθά η νέα μορφή πουριτανισμού, φασισμού και προληπτικής λογοκρισίας, που ονομάζεται "πολιτική ορθότητα"
και διακονείται από τα Μέσα Μαζικού Εκμαυλισμού και τις πλουσιοπάροχα χρηματοδοτούμενες ΜΚΟ, όργανα σκοτεινών κύκλων, που όμως είναι φως φανάρι τι επιδιώκουν. Τα Μέσα Μαζικού Εκμαυλισμού τον τελευταίο καιρό προωθούν ένα κατασκευασμένο σενάριο που ονομάζεται "άνοδος της ακροδεξιάς". Τι σημαίνει αυτό; Ήταν ακροδεξιοί οι Ευρωπαίοι αλλά δεν το ήξεραν; Υπήρχαν κρυμμένοι ακροδεξιοί σε υπόγεια καταφύγια και τώρα αποφάσισαν να βγουν στο προσκήνιο; Οι πολίτες της Ευρώπης έχουν καταλάβει ότι η πολιτική της ανοχής στους μη ανεκτικούς απέτυχε παταγωδώς. Και στέλνουν μήνυμα στην αποχαυνωμένη, ευνουχισμένη ηγεσία της: θέλουμε η Ευρώπη να παραμείνει Ευρώπη. Φιλοευρωπαϊκό είναι αυτό το μήνυμα, όχι ακροδεξιό.
Η δεύτερη μεγάλη απειλή λέγεται "δικαιωματισμός"
Δεν είναι μόνο κοινωνικό πρόβλημα. Έχει εξελιχθεί σε πολιτικό και σε νομικό, διότι κάθε τέτοια ομάδα πίεσης αντιπροσωπεύει ψήφους και έχει καταφέρει, με το πρόσχημα της στήριξης δήθεν ευάλωτων ανθρώπων, να ξαναβάλει τον ρατσισμό από την πίσω πόρτα: περισσότερα δικαιώματα, αν έχεις χαρακτηριστικά φυλής, φύλου ή ερωτικής ταυτότητας, που θεωρούνται μειονοτικά! Περισσότερες ευκαιρίες, περισσότερα χρήματα! Το πιο επικίνδυνο στον δικαιωματισμό είναι ότι ξαναζητάει την ανάμειξη του κράτους στις ιδιωτικές υποθέσεις. Τα ατομικά δικαιώματα, στα οποία στηρίχθηκε η ανάπτυξη της σύγχρονης δυτικής δημοκρατίας περιόριζαν τις εξουσίες του κράτους. Ο πολίτης αποκτούσε την ελευθερία να δράσει, να δημιουργήσει και να εκφραστεί χωρίς να χρειάζεται τη συγκατάθεση της κρατικής εξουσίας. Ο δικαιωματισμός κάνει ακριβώς το αντίθετο: προτρέπει για κρατική παρέμβαση σε όλους τους τομείς. Το κράτος θα πρέπει να μας προστατεύει από την δουλεία των οικιακών εργασιών, λεν οι φεμινίστριες, από τις ανήθικες ανδρικές προτάσεις, λεν οι Me-too (από τις προτάσεις που δεν μας αρέσουν, γιατί αυτές που μας αρέσουν τις ζωγραφίζουμε με 50 αποχρώσεις του γκρι…), από όσους μιλούν εναντίον μας, λεν όσοι εμπνεύστηκαν τον νόμο για τη ρητορική μίσους, όπου "μίσος" βαφτίζεται ακόμα και η απαρέσκεια ή η κριτική που μπορεί κάποιος να κάνει στις απόψεις ή στη θρησκεία σου. Ο δικαιωματισμός αντιλαμβάνεται τον πολίτη ως ένα ευπαθές, μη-μου-άπτου ον, σε κατάσταση ατέρμονης εφηβείας, που χρειάζεται την προστασία, την καθοδήγηση και τον έλεγχο του κράτους.
Αυτή η αντίληψη για ένα κράτος – πατερούλη τροφοδοτεί και ένα άλλο μείζον ευρωπαϊκό πρόβλημα με πολλές προεκτάσεις:
την υπερδιόγκωση του κοινωνικού κράτους. Επί χιλιάδες χρόνια, κάθε άνθρωπος ήταν υπεύθυνος για τα οικονομικά του. Όταν δούλευε, έβαζε κάτι στην πάντα, για μια πιθανή περίοδο ανέχειας, κρατούσε ένα κομπόδεμα για τα γεράματα, και έκανε πολλά παιδιά για να τον γηροκομήσουν. Τον ρόλο αυτό τον ανέλαβε, στην Ε.Ε., το κράτος. Μα, δεν είναι ένδειξη εξέλιξης των κοινωνιών το κοινωνικό κράτος; Είναι, όταν προσφέρει προστασία σε ανθρώπους που έχουν ψυχική ή σωματική αναπηρία, τέτοια που τους δυσκολεύει στην επιβίωση. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν το κοινωνικό κράτος γίνεται μηχανισμός εξαγοράς ψήφων, με τη μορφή επιδομάτων σε νέους και υγιείς, απομυζώντας την παραγωγική οικονομία και δημιουργεί στρατούς ιδρυματοποιημένων αέργων, οι οποίοι θεωρούν κεκτημένο δικαίωμά τους να ζουν με τα χρήματα του άλλου. Η διαστροφή της έννοιας του κοινωνικού κράτους μπορεί να οδηγήσει τον δυτικό πολιτισμό μέχρι και σε εξαφάνιση. Το υπερτροφικό κοινωνικό κράτος πάει κόντρα στη φύση, αμβλύνει τις ικανότητες των ανθρώπων, αναστέλλει το κίνητρο για εργασία, το κίνητρο για αυτοπροστασία, το κίνητρο για εξέλιξη, τιμωρεί τον παραγωγικό και πριμοδοτεί τον τεμπέλη, ενώ προσθέτει δυσβάστακτα βάρη στην ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία είναι υποχρεωμένη να ανταγωνιστεί χώρες με διαφορετική διαχείριση πόρων.
Αισθάνεται κανείς ότι μετά το 1990 η ΕΣΣΔ μετακόμισε στις... Βρυξέλλες:
αριστερή αντίληψη, αριστερή ρητορική, ολοκληρωτικές πρακτικές με δημοκρατικό μανδύα, και μία κάστα καλοζωισμένων πραιτωριανών στα ευρωπαϊκά όργανα, έχουν δημιουργήσει μια εικόνα λιμνάζοντος συγκεντρωτισμού, καθόλου γοητευτικού για τους λαούς της Ε.Ε. Όμως τα κράτη είναι σαν το ποδήλατο. Όταν δεν προχωρούν, πέφτουν. Αν η Ε.Ε., συνολικά, δεν βρει τη δύναμη και τους μηχανισμούς να προστατεύσει την ταυτότητά της και τις αξίες που την δημιούργησαν, προωθώντας μια λειτουργική ευρωπαϊκή ενοποίηση και έναν δυναμικό ρόλο στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα, θα οπισθοχωρήσει σε αυτό που ξέραμε ως ΕΟΚ: κάποιες ελευθερίες στις μετακινήσεις και την οικονομική δραστηριότητα, αλλά ως εκεί. Δεν είναι κακό, όμως μάλλον δεν είναι αυτό που εννοούμε με τον όρο "ευρωπαϊκή ολοκλήρωση".
Αλλά, τελικά, τι ακριβώς εννοούμε, μπορεί κανένας να μας πει;
Θάνος Τζήμερος, επιχειρηματίας, πρώην πρόεδρος της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
