Σύμφωνα με το φιλόσοφο Κάρλ Πόπερ η ανοιχτή κοινωνία είναι η φιλελεύθερη δημοκρατική κοινωνία σε αντίθεση με την κλειστή κοινωνία.

Στους πολίτες μιας ανοιχτής κοινωνίας αναγνωρίζονται ελευθερίες (ατομικές, πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές κλπ) και δικαιώματα, πέρα των βασικών του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, χωρίς την επιβολή κάθε είδους κρατικού παρεμβατισμού, εάν και εφόσον δεν τίθενται σε κίνδυνο οι αρχές και οι αξίες της ανοιχτής κοινωνίας.

Στην ανοιχτή κοινωνία, οι πολίτες έχουν την ελευθερία και το δικαίωμα των προσωπικών αποφάσεων χωρίς φυσικά αυτό να είναι εις βάρος των αρχών μιας φιλελεύθερης δημοκρατίας και εναντίον του νόμου. Κάθε απόφαση είναι υπόθεση προσωπικής ελευθερίας και ευθύνης και εντός των ορίων που το νομικό πλαίσιο μιας χώρας επιτρέπει και οι αρχές της ανοιχτής κοινωνίας ορίζουν.

Αντιθέτως, ως αρχέτυπο της κλειστής κοινωνίας ορίζεται η κοινότητα του γένους ή της φυλής, όπου τα πάντα ρυθμίζονται από τη θρησκεία ή/και τις παραδόσεις και όπου οποιαδήποτε ατομική επιλογή που ξεφεύγει από το στενό πλαίσιο των ορίων τους τιμωρείται.

Στον δυτικό κόσμο η κλειστή κοινωνία ανατράπηκε με την επανάσταση που ξεκίνησε η Αναγέννηση αλλά κράτησε μερικούς… αιώνες (πρόσφατα έπεσαν και τα τελευταία "κάστρα"), και οδήγησε στην αποδοχή ότι το άτομο και όχι η ομάδα είναι ο πυρήνας της δημοκρατίας και οι επιλογές του ατόμου οφείλουν να είναι σεβαστές, εφόσον δεν αντίκεινται στον νόμο. Στην εδραίωση της ανοιχτής κοινωνίας συνέβαλαν η ανάπτυξη του εμπορίου, της επικοινωνίας των λαών και η τεχνολογική εξέλιξη, που διαμόρφωσαν την “κοσμική”, μη θεοκρατική σκέψη.

Εχθρός της ανοιχτής κοινωνίας είναι ο φανατισμός κάθε είδους. Ο φανατισμός, ακόμα κι αν αναφέρεται σε πολιτικά η οικονομικά θέματα, έχει θρησκευτικό DNA: την πεποίθηση ότι η άποψη κάποιου ή κάποιων είναι «εξ αποκαλύψεως»: δεν κρίνεται και δεν χρειάζεται να τεκμηριωθεί. Επιπλέον, πρέπει να επικρατήσει έναντι όλων των άλλων απόψεων, ακόμα και με την φυσική εξόντωση όσων τις εκφράζουν.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: έχει θέση σε μια ανοιχτή κοινωνία μια ολοκληρωτική δεολογία, ένα σύστημα όχι μόνο ιδεών αλλά και δράσεων που αντιμάχεται την ανοιχτή κοινωνία; Και για να το εξειδικεύσουμε: Έχει θέση το Ισλάμ και οι φανατικοί πιστοί του σε μια ανοιχτή κοινωνία όπως αυτή λειτουργεί στις ευρωπαϊκές χώρες ή οπουδήποτε αλλού στον δυτικό κόσμο;

Η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια έχοντας μεγάλη "αυτοπεποίθηση" για τις φιλελεύθερες αρχές της, φαίνεται πως έχει κάνει άστοχες πολιτικές επιλογές στο θέμα της πολυπολιτισμικότητας και της μεταναστευτικής πολιτικής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση εκρηκτικών προβλημάτων που θέτουν σε κίνδυνο τις αρχές και αξίες του ευρωπαικού κεκτημένου.

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει με στρουθοκαμηλισμό τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, επιδεικνύοντας ανεκτικότητα στον σκοταδισμό και την θρησκοληψία. Νομίζει πως όλοι οι πολιτισμοί μπορούν να συνυπάρξουν στο πλαίσιο της αμοιβαιότητας, πράγμα που δε φαίνεται να ισχύει για τους φανατικούς του Ισλάμ, εχθρούς της ανοιχτής κοινωνίας.

Όταν μια θρησκεία δεν είναι μόνο θρησκεία, αλλά λειτουργεί ως ένα κανονιστικό σύστημα που πρέπει να επιβληθεί σύμφωνα με τα γραφόμενα του Προφήτη, είναι εχθρός της ανοιχτής κοινωνίας. Όταν το όραμα της θρησκείας είναι μια παγκόσμια θρησκευτική δικτατορία που θα λειτουργεί σύμφωνα με το Κοράνι και τη Σαρία ακολουθώντας τις προσταγές του Αλλάχ για την υποταγή όλων των άπιστων στον ισλαμικό νόμο (ή την εξόντωσή τους) τότε αυτή η θρησκεία έχει μόνο μία επιλογή: να αναθεωρήσει τις αρχές της και να προσαρμοσθεί-ενσωματωθεί στο πλαίσιο της ανοιχτής κοινωνίας αποδεχόμενη και σεβόμενη τις αρχές της. Αλλιώς δεν έχει θέση σε αυτή. Πόσο πιθανή είναι αυτή η μετάλλαξη του Ισλάμ;

Η διατήρηση της πολυφωνίας και της κουλτούρας της ανεκτικότητας που με τόσο κόπο κατέκτησε η Δύση προϋποθέτει αμοιβαιότητα. Οι μέτοχοι της ανοιχτής κοινωνίας οφείλουν να αποδέχονται τη βασική της αρχή: την ανοχή της άλλης πλευράς. Αλλιώς η ανοιχτή κοινωνία υπονομεύεται και οδηγείται στην εξαφάνιση.

Ναι λοιπόν στο δικαίωμα συμμετοχής στην ανοιχτή κοινωνία σε όλους εκείνους που επιθυμούν να ανήκουν σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία, που σέβονται τη χώρα υποδοχής και αναγνωρίζουν την ανωτερότητα της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του πολιτισμού που απορρέει από αυτή.

Όχι στο δικαίωμα συμμετοχής στην ανοιχτή κοινωνία σε όσους διακατέχονται από θεοκρατικές αντιλήψεις και επιδιώκουν με κάθε τρόπο την επιβολή τους στο σύνολο της κοινωνίας ως κανονιστικό σύστημα.

Πηγή: marketnews.gr