Σε γενικές γραμμές υπάρχουν δυο μορφές ηλεκτρονικής ψηφοφορίας:
α. Η "εκ του σύνεγγυς" - σε εκλογικά σημεία (Polling Place e-Voting) - και
β. Η "εξ αποστάσεως" µέσω διαδικτύου(I-Voting).
“Εκ του σύνεγγυς” ηλεκτρονική ψηφοφορία
Μπορεί να υποστηριχθεί από:
α. Περίπτερα (κιόσκια) ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.
Συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση ενός υπολογιστή σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία η οποία ελέγχεται από την εκλογική επιτροπή. Αυτό διαφέρει από το μηχάνημα(τερματικό) ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, διότι μεταξύ άλλων, η ψήφος στέλνεται μέσω διαδικτύου.
β. Ηλεκτρονικά εκλογικά κέντρα.
Είναι συνηθισμένα κέντρα τα οποία όμως διαθέτουν ειδικά τερματικά για την υποβολή της ψήφου.
Μειονεκτήματα της “εκ του σύνεγγυς” ηλεκτρονικής ψηφοφορίας
Η ψηφοφορία μέσω ειδικών μηχανημάτων ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, που είτε βρίσκονται σε εκλογικό κέντρο ή άλλη κεντρική τοποθεσία εξακολουθούν να απαιτούν από τους εκλογείς να μετακινηθούν από την κατοικία τους στα εκλογικά σημεία.
Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η επίσκεψη σε ένα κεντρικό σημείο ψηφοφορίας, όπως ένα εμπορικό κέντρο ή ένα σούπερ μάρκετ μπορεί να είναι βολική, η χρήση τους εξακολουθεί να απαιτεί επιπλέον προσπάθεια την οποία δεν απαιτεί η ψηφοφορία από το σπίτι ή τον τόπο εργασίας.
Η Υποβολή της ψήφου στα εκλογικά σημεία(Polling Place Ε-Voting) γίνεται ηλεκτρονικά
μέσω:
- Προσωπικών υπολογιστών
- Ειδικών συσκευών µε οθόνες αφής ( όπως οι Συσκευές Άµεσης Καταµέτρησης – DRE) .
Τόσο τα τερματικά (voting clients) που χρησιµοποιούν οι ψηφοφόροι για να υποβάλλουν ηλεκτρονικά την ψήφο τους, όσο και το φυσικό περιβάλλον στο οποίο διεξάγεται η ψηφοφορία, επιβλέπονται από εξουσιοδοτηµένες οντότητες (π.χ. εκλογικοί αντιπρόσωποι, αστυνοµία).
Ανάλογα µε το είδος του εκλογικού σηµείου, το στάδιο της Επικύρωσης µπορεί να γίνει είτε µε φυσικές διαδικασίες (έλεγχος απ’ ευθείας από τους εκλογικούς αντιπροσώπους) είτε µε ηλεκτρονικές (π.χ. κωδικός PIN).
Oι ηλεκτρονικές ψήφοι αποθηκεύονται τοπικά σε αποσπώµενες περιφερειακές µονάδες.
Η καταµέτρηση των ψήφων γίνεται επίσης ηλεκτρονικά: οι ψήφοι καταµετρούνται τοπικά στο εκλογικό κέντρο ή αποστέλλονται στον κεντρικό εξυπηρετητή (server) των εκλογών για τον υπολογισµό των συγκεντρωτικών αποτελεσµάτων.
Η µεταφορά στον κεντρικό server µπορεί να γίνει επίσης ηλεκτρονικά, µε «ασφαλείς» συνδέσεις (π.χ. µισθωµένες γραµµές οπτικών ινών ή µέσω Internet µε τεχνικές IPSEC - Εικονικά Ιδιωτικά ∆ίκτυα VPNs). Εναλλακτικά, έχει προταθεί η χρήση των δικτύων ATM (Automated Teller Machines) την ηµέρα των εκλογών: τα δίκτυα ATM έχουν ορισµένα επιθυµητά χαρακτηριστικά ασφάλειας (µυστικότητα του καναλιού επικοινωνίας, αξιόπιστος εξοπλισµός, ανθεκτικά τερµατικά, υψηλό ποσοστό διείσδυσης). Ωστόσο συχνά διατυπώνονται αντιρρήσεις σχετικά µε την καταλληλότητα τους για τη διενέργεια ηλεκτρονικών εκλογών.
"Εξ αποστάσεως" ηλεκτρονική Ψηφοφορία (I-Voting).
Η ψήφος υποβάλλεται µέσω Internet και τα μέσα υποβολής ψήφου(τερματικά) βρίσκονται υπό χαλαρή ή µηδαµινή επίβλεψη (στο σπίτι, στον χώρο εργασίας, σε βιβλιοθήκες, σχολεία, πανεπιστήµια).
Η Εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους µπορεί να γίνει µε φυσικές (π.χ. σε εκλογικά γραφεία) ή µε ηλεκτρονικές διαδικασίες (π.χ. ψηφιακή υπογραφή, µέθοδοι βιοµετρικής).
Τα στάδια της Ταυτοποίησης, της Υποβολής και της Καταµέτρησης γίνονται εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά.
Υπάρχει εμπειρία διαδικτυακής ψηφοφορίας((I-Voting)?
Ναι! Μέχρι σήµερα έχουν διεξαχθεί αρκετές εκλογές µέσω διαδικτύου, αν και οι περισσότερες από αυτές είχαν ανεπίσηµο χαρακτήρα. Παραδείγµατα αποτελούν:
Οι εκλογές των ∆ηµοκρατικών στην πολιτεία της Arizona των Η.Π.Α. (νοµικά έγκυρες) τον Μάρτιο του 2000
Η αποστολή, µέσω διαδικτύου, των ψήφων του στρατιωτικού προσωπικού εντός και εκτός των Η.Π.Α στις Προεδρικές εκλογές (νοµικά έγκυρες), το 2000
Οι εκλογές των Ρεπουµπλικάνων στην πολιτεία της Alaska (ανεπίσηµα αποτελέσµατα), τον Ιανουάριο του 2000
Οι τοπικές και δηµοτικές εκλογές στη Μεγ. Βρετανία (ανεπίσηµα αποτελέσµατα), τον Μάιο του 2002.