Τις τελευταίες εβδομάδες οι εξελίξεις στην γειτονική μας Τουρκία είναι ραγδαίες καθώς η πολιτική κρίση που περνάει η κυβέρνηση Ερντογάν όλο και μεγαλώνει.

Η κρίση όμως στην Τουρκία αποτελεί για την Ελλάδα ένα παράθυρο από όπου μπορεί να δει το μέλλον αν ήταν ή αν βρεθεί έξω από το ευρώ.

• Οι λάτρεις της επιστροφής μας στη δραχμή, είτε προέρχονται από τον χώρο της ανόητης αριστεράς του Σύριζα και τους  καμένους της δεξιάς ή από τους νοσταλγούς του Στάλιν και του Χίτλερ, μιλάνε συχνά με γενικολογίες για το ποια θα ήταν η πορεία της χώρας μας εκτός του ευρώ και με την επιστροφή στη δραχμή.

• Ε λοιπόν, οι εξελίξεις στην Τουρκία και οι επιπτώσεις από την δραματική διολίσθηση της τούρκικης λίρας μας δείχνουν όχι με υποθέσεις αλλά με πραγματικά γεγονότα ότι το μέλλον της δραχμής είναι το ίδιο κάλπικο με της λίρας...  

Οι λόγοι για τους οποίους η κυβέρνηση Ερντογάν κλονίζεται με τέτοια σφοδρότητα μπορεί να είναι πολλοί και διάφοροι.

• Οι αιτιάσεις ποικίλουν από τις συνομωσιολογικές προσεγγίσεις περί των υπόγειων παρεμβάσεων του Φετουλάχ Γκιουλέν στις ιδεαλιστικές αναζητήσεις περί της καταπίεσης της ελευθερίας έκφρασης του τουρκικού λαού και τις ρεαλιστικές αιτιάσεις για τις αλλαγές στο διεθνές σύστημα που μείωσαν την επιρροή του Τούρκου πρωθυπουργού στις περιοχές ενδιαφέροντος των πρώην συμμάχων της Τουρκίας.

Γεγονός είναι ότι η αλήθεια κατά πάσα πιθανότητα κρύβεται και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις.

Από όπου και να προέρχεται, η κρίση στην Τουρκία είχε εκτός από πολιτικό και ένα οικονομικό αντίκτυπο: Οι φόβοι για την σταθερότητα της χώρας επηρέασαν το νόμισμα της, την Τουρκική λίρα.

Η οικονομία της Τουρκίας θεωρούταν έως και πριν από μερικούς μήνες πρότυπο ανάπτυξης καθώς το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν σταθερά πάνω από 4-5% τον χρόνο, οι ξένες επενδύσεις φέρνανε άφθονο φρέσκο χρήμα το οποίο δημιουργούσε όλο και περισσότερη οικονομική δραστηριότητα στη χώρα.

• Όλα όσα -επιφανειακά τουλάχιστον- θέλουμε να πετύχουμε στην Ελλάδα, όλα όσα ευαγγελίζονται οι πολιτικοί ταγοί του παλαιοκομματισμού ότι θέλουν να χαρίσουν στον ελληνικό λαό, η τούρκικη οικονομία έδειχνε να τα έχει πετύχει τα προηγούμενα χρόνια.

• Μάλιστα η Τουρκία δεν είχε καν τους «κακούς» ξένους να την κυνηγάνε, καθώς όλοι παινεύανε την χώρα για τα επιτεύγματα της οικονομίας ή/και την κανακεύανε ως σύμμαχο στις γεωπολιτικές τους επιδιώξεις.

Όταν όμως -για άσχετους με την οικονομία λόγους- κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση της χώρας και στην ικανότητα της Τουρκίας να παράγει σταθερότητα και αποτελεσματικές συνθήκες διακυβέρνησης τότε ποιο ήταν το μέγεθος που επηρεάστηκε πρώτο; Μα το νόμισμα της ΦΥΣΙΚΑ!  

Όπως έχω αναφέρει πολλές φορές σε παλαιότερες μου αναρτήσεις, στο www.think2.gr το νόμισμα εκφράζει για τους επενδυτές το συνολικό ρίσκο μιας χώρας και της οικονομίας της. Όταν το ρίσκο της χώρας αυξάνεται, τότε το νόμισμα της υποχωρεί.

Το ίδιο βεβαίως συνέβη και με την Τουρκία. Καθώς το ρίσκο της χώρας αυξήθηκε δραστικά τους τελευταίους 12 μήνες , η τούρκικη λίρα υποτιμήθηκε σχεδόν κατά 30%.

Αυτή η υποτίμηση του νομίσματος έχει ταρακουνήσει συθέμελα το οικοδόμημα της τουρκικής οικονομικής ανάπτυξης ωθώντας βιαίως την οικονομία της Τουρκίας και το μέλλον ολόκληρης της χώρας σε ένα πτωτικό σπιράλ καθώς:

• Η αποπληρωμή του εξωτερικού δανεισμού του ιδιωτικού τομέα που αυτή τη στιγμή ξεπερνάει τα 200 δις δολάρια, γίνεται εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, θέτοντας το τραπεζικό σύστημα της χώρας στα όρια της κατάρρευσης.

• Oι ξένοι δανειστές χάνουν την εμπιστοσύνη τους στη δυνατότητα της Τουρκίας να επιστρέψει τα δανεικά με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολη η συνέχιση της ξένης χρηματοδότησης (μέσω αγορών κρατικών, τραπεζικών, εταιρικών ομολόγων).

• Η πτώση της τούρκικης λίρας έχει μειώσει δραστικά την αξία των τούρκικων αξιόγραφων που κατέχουν οι ξένοι επενδυτές και γενικά απαξίωσε κάθε μορφή επένδυσης που έχει γίνει από ξένους επενδυτές στην τούρκικη οικονομία δημιουργώντας σοβαρές αμφιβολίες για την μελλοντική ροή κεφαλαίων προς την χώρα.  

• Προκειμένου να περιορίσει τη διολίσθηση της τουρκικής λίρας η Κεντρική Τράπεζα της χώρας έχει πουλήσει από τις αρχές του  2013 περίπου 20 από τα 40 δις δολάρια που διαθέτει ως καθαρά συναλλαγματικά διαθέσιμα για την λειτουργία της οικονομίας.

• Υπολογίζεται ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας που έχουν απομείνει φτάνουν για να καλύψουν το εξωτερικό εμπόριο της Τουρκίας μόνο για 2-3 μήνες.

Και το πιό σημαντικό: Καθώς η πτώση της λίρας κινδύνευε να φύγει από κάθε έλεγχο και τα συναλλαγματικά αποθέματα εξανεμίζονταν, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αναγκάστηκε χθες να προχωρήσει σε μια δραματική αύξηση των επιτοκίων.

• Το βασικό επιτόκιο δανεισμού εκτοξεύτηκε στο 12%, ενώ το εβδομαδιαίο επιτόκιο επαναγοράς πήγε στο 10% από 4% και το overnight επιτόκιο χορηγήσεων από 3.5 στο 8%!

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν μόνο ένα πράγμα για την Τουρκία. Στέγνωμα της ρευστότητας και αύξηση του κόστους.

Μπροστά της λοιπόν η χώρα έχει να περιμένει εκτός από όλα τα παραπάνω προβλήματα, και:

• τον αυξημένο πληθωρισμό που θα έρθει από το αυξημένο κόστος του χρήματος,
• το σταμάτημα της νέας οικονομικής δραστηριότητας,
• το πάγωμα της στεγαστικής πίστης και της οικοδομικής δραστηριότητας,
• την αύξηση των επισφαλειών στις τράπεζες,
• την μείωση της επιχειρηματικής χρηματοδότησης,
• την αύξηση των χρεών των νοικοκυριών
• και φυσικά την συνολική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος.

Όλα αυτά, ξεκινάνε από την ραγδαία πτώση του εθνικού νομίσματος της Τουρκίας.

Αναρωτιέμαι λοιπόν, όταν μια οικονομία με τα ισχυρά δεδομένα της Τουρκίας των προηγούμενων ετών μπορεί να γονατίσει με τέτοιο τρόπο μετά από την υποτίμηση της αξίας του νομίσματος της, τι θα συνέβαινε -ή τι θα συμβεί- στην καχεκτική ελληνική οικονομία αν έβγαινε από το ευρώ όπως ήθελε ο Σύριζα το 2012 ή αν βγει τώρα όπως μας προτείνουν οι διάφοροι παλαβοί της αριστεράς και της δεξιάς;

Το ευρώ το έχει κατηγορήσει πολλές φορές πολύς κόσμος.

Από τυχάρπαστους αναλυτές έως καθηγητές πανεπιστημίων, όλοι όσοι αντιμετωπίζουν επιδερμικά τις συνθήκες που αφορούν ένα νόμισμα, ξεχνούν την βασική αξία που προσδίδει το ευρώ σε μια οικονομία: Σταθερότητα!

Σε ένα κόσμο με τόση αστάθεια, και σε μια Ελλάδα με ανυπαρξία ουσιαστικών δομών στην οικονομία και τα δημόσια οικονομικά της, η σταθερότητα του ευρώ είναι το μόνο στοιχείο που την κρατάει μακριά από το χάος και η πορεία της τουρκικής λίρας είναι η ζωντανή απόδειξη του πόσο «κάλπικο» μπορεί να είναι το μέλλον και μιας μελλοντικής δραχμής...