Για το (3): Για να εφαρμοστεί ένα σύστημα απλής αναλογικής στην Ελλάδα χρειάζονται δύο προαπαιτούμενα.
Το πρώτο είναι η γένεση μιας «κουλτούρας συνεργασιών». Είτε απλή αναλογική ισχύσει, είτε ενισχυμένη στο μέλλον δεν πρόκειται να δούμε κανένα κόμμα να συγκεντρώνει αυτοδύναμα ποσοστά. Αυτό ίσως μακροπρόθεσμα εξυγιάνει και τη σχέση των κομμάτων με τους ψηφοφόρους τους.
Σε κάθε περίπτωση, οι εθνικές εκλογές του 2012 έδειξαν τον δρόμο για το πώς θα πρέπει να σκέπτεται κανείς στους μελλοντικούς σχηματισμούς. Αφενός το κόμμα που πλειοψηφεί στον κυβερνητικό συνασπισμό δεν δικαιούται να επιβάλλει κάθε άποψή του στους εταίρους του, αφετέρου τα κόμματα της μειοψηφίας οφείλουν να αντιληφθούν ότι δεν δικαιούται να εκβιάζουν ώστε να εφαρμόσουν πλήρως το πρόγραμμά τους ή έστω περισσότερο από όσα θα αναλογούσε στο ποσοστό τους. Άλλωστε, αν τα προγράμματά τους απηχούσαν τόσο την βούληση του εκλογικού σώματος θα αποτυπώνονταν και στο εκλογικό ποσοστό τους.
Οι παλαιότερες γενεές πολιτικών ίσως δυσκολευτούν να ενταχθούν στη νέα αυτή πραγματικότητα. Οι νεότεροι πολιτικοί οφείλουν να την αποδεχθούν εάν φιλοδοξούν να μετέχουν σε βιώσιμες κυβερνήσεις.
Το δεύτερο προαπαιτούμενο δεν είναι θέμα κουλτούρας αλλά νομοθετικής ρύθμισης. Αν ανατρέξει κανείς στους τίτλους ειδησεογραφίας την περίοδο (αρκετά) μετά τις εκλογές θα ενημερωθεί για τους διορισμούς διοικήσεων σε ΔΕΚΟ και δημόσιους οργανισμούς. Ενδεικτικά, αλλά όχι περιοριστικά, αρκετούς μήνες μετά τις εκλογές διορίστηκαν διοικήσεις σε οργανισμούς όπως οι ΟΑΕΔ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΛΓΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΟΓΑ, ΕΛΟΤ, ΕΤΑΜ, ΙΚΑ, Αττικό Μετρό, ΚΕΚ-ΕΛΤΑ, ΣΤΑΣΥ ΑΕ, ΟΑΣΑ, ΕΦΕΤ, ΓΑΙΟΣΕ, ΕΛΤΑ, Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, διοικήσεων νοσοκομείων και γραφείων περιφερειακών διευθυντών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Σαν να μην ήταν αυτό αρκετό, τουλάχιστον 4-5 μήνες προ των εκλογών οι διοικήσεις τέτοιων οργανισμών παύουν στην ουσία να ασκούν καθήκοντα σχεδιασμού και υλοποίησης που άπτονται μακροχρόνιων ή δαπανηρών επενδύσεων και περιορίζονται στα ελάχιστα τρέχοντα για να μην δώσουν λαβή στις επόμενες διοικήσεις να τους κατηγορήσουν για κακοδιαχείριση. Έτσι αθροίζοντας την αδράνεια πριν και μετά τις εθνικές εκλογές έχουμε μια συνολική περίοδο 6-10 μηνών όπου τίποτα σημαντικό δεν προχωράει στο κράτος. Αν δε, υπάρξει παρατεταμένη περίοδος ακυβερνησίας, με επαναληπτικές εκλογές η χρονική αυτή περίοδος αυξάνει αντίστοιχα.
Βεβαίως και το Βέλγιο διάνυσε στο παρελθόν πολύμηνες περιόδους αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης. Το κράτος όμως λειτουργούσε χωρίς η καθημερινότητα του πολίτη να δυσχεραίνεται πραγματικά. Η Ελλάδα αν πέσει σε σπιράλ ακυβερνησίας λόγω εφαρμογής απλής αναλογικής ή αδυναμίας σχηματισμού κυβερνητικού συνασπισμού θα συμπαρασύρει και τις λειτουργίες του κράτους σε αυτή την ανυπαρξία.
Άρα σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι επιβεβλημένη η νομοθετική ρύθμιση που θα διαχωρίζει κυβέρνηση και κράτος. Οι διοικήσεις των ΔΕΚΟ και των κρατικών οργανισμών πρέπει να επιλέγονται με κριτήρια διαφορετικά από τον απλό διορισμό τους από τον εκάστοτε Υπουργό ή πολιτικό γραφείο που βασικό σκοπό έχουν το βόλεμα ημετέρων ή τον ασφυκτικό έλεγχο των δραστηριοτήτων τους. Βλέπε σχετικό θέμα στη διαβούλευση περί διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων & ευθυνών πολιτείας και δημόσιας διοίκησης στο
goo.gl/owZV6
Η τυχόν εφαρμογή της απλής αναλογικής θα φέρει σίγουρα και περιπτώσεις όπου η ακυβερνησία θα είναι παρατεταμένη. Το να είναι όμως αυτή η ακυβερνησία συνυφασμένη με την ελλειπή λειτουργία του κράτους θα μεγιστοποιήσει απλώς τα μειονεκτήματα ενός τέτοιου εκλογικού συστήματος εις βάρος των όποιων πλεονεκτημάτων όπως η δικαιότερη εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων στη Βουλή.
Το να συζητάμε λοιπόν έστω για εφαρμογή της απλής αναλογικής χωρίς να λάβουμε υπόψη μας τις δύο προαναφερθείσες αναγκαίες συνθήκες ισοδυναμεί με συνταγή αποτυχίας.