GR
EN 
Μία «πολύ κρίσιμη» εκλογική αναμέτρηση... (!)
Αυτό έχει καταντήσει «κλισέ». Δεν θυμάμαι εκλογές στην Ελλάδα που να μην έχουν χαρακτηρισθεί «κρίσιμες». Αν το καλοσκεφτεί όμως κανείς, αυτό απλώς αντανακλά την «χρόνια κρίση» της ελληνικής κοινωνίας. Κρίση σε όλους τους τομείς, αλλά κυρίως χρόνια Πολιτική Κρίση. Και προφανώς, όσο διαιωνίζεται η κρίση, τόσο οι εκλογές καθίστανται …συνεχώς «κρίσιμες»!
Για να μην αερολογούμε όμως με «ξύλινο λόγο», ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: Στις ελληνικές εκλογές κατεβαίνουν, διεκδικούν και λαμβάνουν την ψήφο των πολιτών πολιτικά «κόμματα», τα οποία όμως δεν ανταποκρίνονται στην επιστημονική έννοια του όρου. Δηλαδή ΔΕΝ είναι κόμματα, τουλάχιστον στη μεγάλη πλειοψηφία τους, καθόσον…
…Κόμμα είναι: Οργανωμένες και Ιδεολογικά έμφορτες Προτάσεις Εξουσίας
Ο παραπάνω ορισμός αποτελεί συμπύκνωση 70 περίπου σελίδων από το βιβλίο του Καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου «Το Κομματικό φαινόμενο»
Για λόγους οικονομίας χώρου (και χρόνου των αναγνωστών) επιχειρούμε μια συντομότατη ανάλυση του ορισμού, μετά από προφορικές διευκρινίσεις από τον ίδιο τον συγγραφέα, που τυγχάνει φίλος μου.
- «Οργανωμένες»: Υπονοεί ότι δεν πρόκειται για απλή συνάθροιση ανθρώπων, αλλά ότι υπάρχει σ’ αυτήν οργάνωση με Καταστατικό, το οποίο περαιτέρω διευκρινίζει όλους τους όρους: Μέλη, ηγετικά όργανα, λειτουργίες κλπ.
- «Ιδεολογικά έμφορτες»: Υπονοεί ότι δεν νοείται κόμμα χωρίς κάποια Ιδεολογία, που να αφορά τον τρόπο δόμησης και λειτουργίας μιας κοινωνίας. Ο προσδιορισμός «έμφορτες» προφανώς δεν είναι τυχαίος. Υπονοεί ότι κάθε ιδεολογία φέρει και ένα «φορτίο» από την ιστορία της, τους ανθρώπους που την εμπνεύστηκαν και την υπηρέτησαν και την επίδραση που αυτή είχε στην πορεία της εξέλιξης των ανθρωπίνων κοινωνιών.
- «Προτάσεις εξουσίας»: Ο σκοπός κάθε πολιτικού κόμματος είναι (συνήθως) η συμμετοχή στην εξουσία ως κυβέρνηση ή ο έλεγχος αυτής ως αντιπολίτευση με απώτερο και διακηρυγμένο στόχο να γίνει κάποτε κυβέρνηση. Ακόμα και τα αυτοαποκαλούμενα «αντισυστημικά» κόμματα, που δηλώνουν ότι δεν ενδιαφέρονται να μετέχουν στην εξουσία υπό το παρόν και δεδομένο πολιτικό σύστημα, αλλά επιθυμούν απλώς και μόνο να την επηρεάσουν (π.χ. ΚΚΕ), είναι βέβαιο ότι θα μετείχαν στην εξουσία αν άλλαζε το πολιτικό σύστημα σύμφωνα με τις επιθυμίες τους.
- «Προτάσεις»: Υπονοείται ότι κάθε κόμμα οφείλει να έχει όχι μόνο «θέσεις» (στατική εκδοχή), αλλά και «προτάσεις» (δυναμική εκδοχή) προσαρμοσμένες τόσο στη συγκεκριμένη ιδεολογία, όσο και στις επικρατούσες κοινωνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες τη συγκεκριμένη εποχή.
- «Εξουσία»: Δεν υπονοεί κατανάγκην κάποιον «αυταρχισμό» ή κάποια «επιβολή». Εκφράζει απλά τον συγκεκριμένο (και εγκεκριμένο από την πλειοψηφία των πολιτών, αν πρόκειται για δημοκρατικά δομημένη κοινωνία) τρόπο λήψης και εκτέλεσης αποφάσεων που εφαρμόζονται στην κοινωνία, ως κρατική ή διακρατική οντότητα.
Το τι από τα παραπάνω και σε ποιο βαθμό βρίσκει εφαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα, το γνωρίζουμε «από πρώτο χέρι». Ωστόσο μια συστηματική περιγραφή της απόκλισης των ελληνικών κομμάτων από τις προαναφερόμενες αρχές είναι χρήσιμη:
Α) Η έννοια του προσωπικού κόμματος (δηληγιαννικό, τρικουπικό κλπ) δεν θα έπρεπε να υπάρχει ούτε ως ιστορικό απομεινάρι, αλλά συνηθέστατα υπάρχει. Επίσης η συχνή παραβίαση του καταστατικού «επειδή έτσι θέλει ο αρχηγός» είναι μεν θεωρητικώς αδιανόητη, εν τούτοις αποτελεί συνήθη και συνηθισμένη (από όλους) πρακτική.
Β) Πίσω από οποιοδήποτε ιδεολογικό προκάλυμα βρίσκεται η προσωπική φιλοδοξία κάποιων προσώπων να βρίσκονται στην εξουσία για «ίδιον όφελος», το οποίο μπορεί να είναι η ικανοποίηση του αισθήματος εξουσίας (power addiction), ή οικονομικά κίνητρα (λαμόγια), ή να συνίσταται απλώς στο να βρίσκονται στο επίκεντρο κάποιων συζητήσεων ή στον προβολέα των ΜΜΕ (μωροφιλοδοξία). Άμεση απόρροια της πραγματικότητας αυτής είναι τα λεγόμενα «πολυσυλλεκτικά» κόμματα, για τα οποία η ένταξη κάποιων ως μελών ή και η ψήφισή τους από τους πολίτες γίνεται αποκλειστικά για «ίδιον όφελος» (δεδομένο για τους επαγγελματίες πολιτικούς που τα απαρτίζουν, προσδοκώμενο για τους απλούς ψηφοφόρους). Εδώ το «ιδεολογικό περιτύλιγμα» είναι υποτυπώδες έως εντελώς περιττό. Για τον ίδιο λόγο, συνήθως δεν υπάρχει ούτε έκπληξη ούτε διαμαρτυρία όταν καταπατάται η «ιδεολογία» με κάποια προσχήματα ή ακόμα και χωρίς κανένα απολύτως πρόσχημα.
Γ) Τα κόμματα που περιγράψαμε είναι πολύ «απασχολημένα» με τη διεκδίκηση της εξουσίας ή/και της παραμονής στο πολιτκό προσκήνιο, ώστε να διατυπώσουν «προτάσεις εξουσίας». Οι εξαγγελλόμενες ή δημοσιευόμενες προτάσεις τους είναι κάτι λιγότερο από υποτυπώδεις και πρόχειρες. Είναι εγγενώς αντιφατικές και διατυπώνονται απλώς «για να υπάρχουν». Τόσο οι ίδιοι, όσο και οι ψηφοφόροι (!) γνωρίζουν ότι τίποτα από όλα αυτά που εξαγγέλλονται δεν έχει μελετηθεί και ότι για τίποτα δεν υπάρχει ειλικρινής διάθεση να εφαρμοσθεί.
Κλείνουμε το άρθρο με κάποιες επισημάνσεις
Οι παρούσες εκλογές ΔΕΝ έπρεπε να γίνουν. Γίνονται με αφορμή την αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την προηγούμενη βουλή κατά παράβαση του πνεύματος του Συντάγματος και από αδυναμία του συντάγματος να εναρμονίσει το «πνεύμα» του με το «γράμμα» του, κάτι που εκμεταλλεύτηκαν όσοι ήθελαν εξουσία «εδώ και τώρα» (το τι θα κάνουν …«εκεί και τότε» είναι μια άλλη ιστορία)
(βλ. Άρθρο μου στον ίδιο ιστότοπο καθώς και εδώ)
Οι πολίτες έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε κόμματα που (τα περισσότερα από αυτά) ΔΕΝ είναι Κόμματα σύμφωνα με τον ορισμό της Πολιτικής Επιστήμης. Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι εκλογές ΔΕΝ είναι εκλογές.
Δεν συμμεριζόμαστε αυτόν τον ισχυρισμό. Οι εκλογές γίνονται σύμφωνα με τους συνταγματικούς κανόνες, είναι ελεύθερες, είναι αδιάβλητες και θα παραγάγουν πολιτικό αποτέλεσμα. ΕΙΝΑΙ λοιπόν Εκλογές.
Ωστόσο, το λιγότερο που θα μπορούσε να πει κανείς είναι ότι ΔΕΝ αποτελούν «γιορτή της Δημοκρατίας». Το «κλισέ» αυτό προφανώς δεν βρίσκει εφαρμογή σ’ αυτές τις εκλογές. Και δεν πρόκειται να βρει ποτέ εφαρμογή όσο οι πολιτικοί που ζητούν την ψήφο των πολιτών είναι τόσο ανεπαρκείς και ιδιοτελείς, και όσο οι πολίτες είναι τόσο ανώριμοι ή/και ανεκτικοί σ’ αυτό το είδος των πολιτικών (στη μεγάλη πλειοψηφία τους). Αντί λοιπόν για γιορτή, αποτελούν περισσότερο σύμπτωμα μιας χρονίως άρρωστης δημοκρατίας.
Ας τελειώσουμε όμως με μιαν έκκληση και μια ευχή. Τουλάχιστον οι συνειδητοί και ώριμοι πολίτες ας ψάξουν να βρουν κόμματα που ανταποκρίνονται στον παραπάνω ορισμό (τουλάχιστον είναι συνεπή σε μια συγκεκριμένη ιδεολογία και έχουν συγκεκριμένες προτάσεις εξουσίας) προκειμένου να δώσουν την ψήφο τους. Ίσως θα χρειασθεί να ψάξουν αρκετά, καθόσον τα κόμματα αυτά ΔΕΝ είναι πολλά. Ας ευχηθούμε να γίνουν πολύ περισσότερα και στο ορατό μέλλον να αποτελούν την πλειοψηφία...
Μόνο τότε η Δημοκρατία θα …γιορτάζει στις Εκλογές!
Το άρθρο αυτό έχει ήδη δημοσιευθεί στο politicaldoubts.com
