GR
EN 
Θα ξεκινήσω με ένα ερώτημα που έχω να απευθύνω προς όλους σας. Θα ήθελα να φέρετε στο μυαλό σας τους μεγάλους συλλόγους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο που πρωταγωνιστούν τα τελευταία χρόνια στο βόλεϊ. Πόσους θυμάστε, έναν, δύο ή μήπως κανένα γιατί απλά δεν ασχολείστε; Ας αφήσουμε λοιπόν το βόλεϊ και ας πάμε σε κάτι πιο εύκολο, το ποδόσφαιρο. Θα ήθελα να σκεφτείτε σε κάθε κράτος της Ευρώπης που έχει μεγάλες ομάδες, πόσες κατηγορίες ποδοσφαίρου έχει, πόσες οι επαγγελματικές και πόσες οι ερασιτεχνικές; Δύσκολο ερώτημα, ε; Ωραία ας πάμε στο εύκολο. Ποιες είναι οι μεγάλες ομάδες του ποδοσφαίρου σήμερα σε επίπεδο συλλόγων στην Ευρώπη; Είναι μια ερώτηση που και ο πλέον αδαής μπορεί να απαντήσει. Δεν είναι και δύσκολο να γνωρίζεις ότι η Μπαρτσελόνα, η Ρεάλ, η Μάντσεστερ, η Μίλαν, η Μπάγιερν πρωταγωνιστούν εδώ και πολλά χρόνια.
Μάλιστα οι περισσότεροι έχουμε και άποψη, καθώς για παράδειγμα κάποιοι προτιμούν το Ισπανικό ποδόσφαιρό, γιατί είναι περισσότερο εντυπωσιακό ενώ άλλοι το Γερμανικό γιατί είναι πιο συγκροτημένο. Αντίστοιχα στο βόλεϊ, όπου πρακτικά ελάχιστα πράγματα ξέρει ο μέσος φίλαθλος, ακούμε ότι προτιμάει τις Ιταλικές ή τις Ρώσικες ομάδες. Μέχρι εκεί.
Όλα αυτά μας φαίνονται φυσιολογικά προφανώς. Πόσοι είναι σε θέση να έχουν στο μυαλό τους την μεγάλη εικόνα του ποδοσφαίρου, για παράδειγμα; Με τις δεκάδες χιλιάδες ομάδες όλων των κατηγοριών και ηλικιών σε κάθε γωνιά της Ευρώπης που ανανεώνουν τους παίκτες πρώτης γραμμής, που δημιουργούν ταλέντα, που δοκιμάζουν νέες τεχνικές, που αναδεικνύουν όχι μόνο ποδοσφαιριστές αλλά και προπονητές; Πόσοι έχουν στο μυαλό τους τα χιλιάδες παιδιά που ξεκινάνε στο ποδόσφαιρο για να καταλήξουμε στο τέλος να ξέρουμε 5-6 ονόματα; Παιδιά που άλλα εγκατέλειψαν, άλλα βρήκαν τη θέση τους σε μικρές κατηγορίες ή σε μεγαλύτερες, άλλα που τραυματίσθηκαν ή που κάποια στιγμή κατάλαβαν ότι απλά το ποδόσφαιρο δεν τους γεμίζει.
Είναι πολύ λυπηρό λοιπόν, που μόλις η κουβέντα πάει στο άνοιγμα των επαγγελμάτων, στην απελευθέρωση της αγοράς και στη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας, οι περισσότεροι αναθεματίζουν την ώρα και τη στιγμή φωνάζοντας ότι θα φέρει τις μεγάλες πολυεθνικές και τον κακό καπιταλισμό στη χώρα μας. Είναι σα να λέμε ότι όπου υπάρχουν λύκοι ή λιοντάρια δεν μπορεί να ζήσει κανένα άλλο ζώο. Η ίδια η φύση τους διαψεύδει. Κανένας δεν έχει την ίδια δύναμη με τον διπλανό του, αλλά κανένας δεν έχει γεννηθεί μόνο με ελαττώματα ενώ κάποιοι άλλοι μόνο με προτερήματα. Ναι, υπάρχουν χαρισματικοί άνθρωποι, ναι υπάρχουν άνθρωποι που χαρακτηριστικά τους ονομάζουμε «ανεπρόκοπους» αλλά πρόκειται για μικρές μειοψηφίες σε σχέση με το σύνολο των ανθρώπων.
Πόσοι λοιπόν πραγματικά ξέρουν από ελεύθερη αγορά; Πόσοι ξέρετε ποιο είναι το ποσοστό συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ στις ΗΠΑ που θεωρείται ο παράδεισος των πολυεθνικών και του νεοφιλελευθερισμού; Πόσοι ξέρετε ποια είναι η συμβολή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ; Πόσοι ξέρετε πόσο είναι το ποσοστό των εξόδων κάθε πολυεθνικού κολοσσού που καταλήγει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις τις οποίες οι μεγάλες χρησιμοποιούν ως προμηθευτές τους; Πόσοι ξέρετε αν η παρουσία των πολυεθνικών σε μια οικονομία οδηγεί υποχρεωτικά σε συρρίκνωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας;
Όλοι όμως έχουμε στο στόμα μια κουβέντα έτοιμη για τις μεγάλες πολυεθνικές που θα έρθουν στη καλή Ελλάδα να μας πιουν το αίμα. Γιατί όλα αυτά; Γιατί πολύ απλά ο Έλληνας σε γενικές γραμμές δεν γνωρίζει από επιχειρηματικότητα. Πολύ περισσότερο δε, δεν γνωρίζει από παραγωγή, από μεταποίηση, από ενδοεπιχειρηματικές συναλλαγές. Έτσι, στην πραγματικότητα, όσοι συζητούν για το κακό κεφάλαιο ή τις κακές πολυεθνικές, στην ουσία είναι σαν οπαδοί του βόλεϊ που κριτικάρουν ομάδες χωρίς να γνωρίζουν ούτε τα βασικά. Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι τέτοιου είδους καφενειακές συζητήσεις θα παρέμειναν καφενειακές συζητήσεις, δυστυχώς στην Ελλάδα διαμορφώνουν πολιτική. Ο λόγος είναι απλός. Όταν τόσο αυτός που μιλάει, όσο και αυτοί που ακούν, δεν έχουν γνώση, όλοι θα συμφωνήσουν σε οτιδήποτε τους πει αυτός που θέλει να διαμορφώσει απόψεις. Όπως στην εξέδρα στο γήπεδο. Ένας έχει το θάρρος να βρίσει έναν παίκτη για ένα χαμένο σουτ και να τον κρίνει ως άσχετο επιθετικό και οι υπόλοιποι που δεν έχουν απλά το θάρρος να φωνάξουν, θα συμφωνήσουν με αυτόν που φωνάζει.
Και ενώ η κυριαρχούσα αντίληψη είναι ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις είναι αυτές που κλείνουν τις μικρές εταιρίες, η παγκόσμια τράπεζα εδώ και χρόνια σε αναφορές της γράφει ότι ο περισσότερο ανασταλτικός παράγοντας για την επιχειρηματικότητα, ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις, είναι τα εμπόδια που δημιουργεί το κράτος σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης φαίνεται ότι σε χώρες με μεγάλο κατά κεφαλήν εισόδημα ως ποσοστό του ΑΕΠ οι μικρές και οι μεγάλες επιχειρήσεις συμβιώνουν με τις πρώτες μάλιστα να είναι ιδιαίτερα δυναμικές (1).
Σε έκθεση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας αναφέρεται ότι οι Ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνεισφέρουν στις εξαγωγές κατά 35% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 24%. Δηλαδή στην Ελλάδα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι πολύ πιο εξωστρεφείς. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις σύμφωνα με την έκθεση είναι: Το βασικό εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι δυνητικά εξωστρεφείς ΜμΕ είναι η έλλειψη ενημέρωσης (είτε για τις αγορές είτε για τις απαιτούμενες διαδικασίες), που αποτελεί κύριο εμπόδιο για το 28% των εταιρειών (25% των μικρών και του 32% των μεσαίων εταιρειών). Επιπλέον, σημαντικά εμπόδια για τις μεσαίες επιχειρήσεις είναι η έλλειψη πρόσβασης σε δίκτυα προώθησης (24% έναντι 10% των μικρών), η αβεβαιότητα των αγορών εξωτερικού και η ανεπαρκής πρόσβαση σε ειδικές χρηματοδοτήσεις εξαγωγών. Οι μικρές επιχειρήσεις εκτός από τα άνω προβλήματα, αναγνωρίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό βασικά εμπόδια από παράγοντες όπως η γραφειοκρατία και η ανεπαρκής στήριξη από κρατικούς φορείς.(2)
Και για να δώσουμε κάποιες απαντήσεις, στη Γερμανία των μεγάλων πολυεθνικών εργοστασίων το 75% του ΑΕΠ της δημιουργείται από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ αυτές έχουν και το ρεκόρ να παράγουν τα 2/3 των πατεντών! Στη Νότιο Κορέα των γνωστών κολοσσών της Hyundai και της Samsung οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δίνουν το 87% της συνολικής απασχόλησης! Στις ΗΠΑ το 53% της απασχόλησης προέρχεται από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ενώ η οικονομική ανάπτυξη της Ιταλίας στο βαθμό του να είναι μέλος του G-8 προέρχεται από το πλούτο που παράγουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (3)! Στις δε αναπτυσσόμενες χώρες έχει παρατηρηθεί ότι η είσοδος πολυεθνικών στην οικονομία τους έδωσε ώθηση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς, αντίθετα με τις διαδεδομένες αντιλήψεις, οι πολυεθνικές προτιμούν να χρησιμοποιούν ντόπιους συνεργάτες και προμηθευτές όπου εγκαθίστανται (4). Σε χώρες όπου κυριαρχούν προστατευτικές πολιτικές και οι οποίες έχουν ασταθή νομίσματα, το άνοιγμα στην αγορά δημιουργεί πρόβλημα στις ντόπιες επιχειρήσεις γιατί φανερώνει ότι είναι ανέτοιμες για να ανταγωνιστούν τις ξένες και να δημιουργήσουν εξωστρεφή δυναμική. Σε χώρες όμως που δεν υπάρχουν προστατευτικές πολιτικές και έχουν σταθερό νόμισμα, όπως είναι η Ελλάδα, το άνοιγμα των αγορών μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει.
Σε μας η κυβέρνηση επιλέγοντας να αρπάξει τη ρευστότητα από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αυτές δηλαδή που στηρίζουν την Ελληνική οικονομία, στην ουσία τις συνθλίβει. Μάλιστα κάποιες στιγμές ακούστηκε ως άλλοθι ότι στην Ελλάδα έχουμε πολλές μικρές επιχειρήσεις και αυτό δεν είναι καλό! Και ενώ στην πραγματικότητα χρειαζόμαστε εργαλεία για να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να διεισδύσουν ακόμα περισσότερο στο εξωτερικό, εμείς κάνουμε οργανισμούς βολέματος ημετέρων. Αρκεί να δει κανείς και να συγκρίνει τις παρακάτω ιστοσελίδες
- www.alibaba.com μια ιστοσελίδα που ως επί τω πλείστον είναι πύλη εξαγωγών για τις κινέζικες επιχειρήσεις
- www.directindustry.com μια ιστοσελίδα όπου υπάρχουν συγκεντρωμένες εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο με βιομηχανικό εξοπλισμό
- www.hepo.gr ιστοσελίδα του Ελληνικού Οργανισμού Εξαγωγικού Εμπορίου, όπως μετονομάστηκε ο Οργανισμός Προώθησης Εξαγωγών.
Δυστυχώς με μια απλή επίσκεψη στις παραπάνω ιστοσελίδες μπορεί κανείς να καταλάβει ότι η Ελληνική ιστοσελίδα είναι πρακτικά αδύνατο να αποτελέσει πόλο έλξης ξένων για να αγοράσουν από ντόπιες εταιρίες, καθώς υστερεί σημαντικά σε σχέση με τις προηγούμενες. Κατά τα άλλα βέβαια, ο ίδιος οργανισμός βρέθηκε στο επίκεντρο σκανδάλου για τα απίστευτα υψηλά εφάπαξ που έδινε στους υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνταν εν μέσω της σημερινής κρίσης. Αντίθετα, ιδιαίτερα καλή είναι μια προσπάθεια της Eurobank μαζί με επαγγελματικές ενώσεις, η ιστοσελίδα www.exportgate.gr.
Και σα να μην έφτανε αυτή η λαθεμένη εικόνα που έχουμε για την επιχειρηματικότητα ως κοινωνία, έρχονται οι λαϊκιστές της πολιτικής, ορμώμενοι είτε από την αριστερά είτε από τη λαϊκή δεξιά, να αναπαράγουν το μύθο.
Στην Ελλάδα σήμερα χρειαζόμαστε μια επανάσταση της επιχειρηματικότητας, με προσέλκυση μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, με μέτρα στήριξης των μικρομεσαίων, με νομοθεσία φιλική στο επιχειρείν, με πολίτες που δε θα φοβούνται την ελεύθερη αγορά. Μεγάλες, μικρές, ξένες και ντόπιες επιχειρήσεις μπορούν να συνυπάρχουν και να αποτελέσουν το όχημα όχι απλά για έξοδο από την κρίση αλλά για να φτιάξουμε μια Ελλάδα πρότυπο για όλο τον κόσμο, μια Ελλάδα αναγεννημένη από τις στάχτες της.
Βιβλιογραφία
(1) Small and medium enterprises across the Globe: A new Database, Meghana Ayyagari, Thorsten Beck, and Asli Demirgüç-Kunt, World Bank Policy Research Working Paper 3127, August 2003
(2) Μικρομεσαιες επιχειρήσεις : Έρευνα συγκυρίας - Ειδικό θέμα: Εξωστρέφεια, Παύλος Μυλωνάς, Ανδρέας Αθανασόπουλος, Διευθυνση Στρατηγικής και οικονομικής ανάλυσης, ΕΤΕ, Μάρτιος 2013.
(4) Suppliers to multinationals, Joseph Battat, Isaiah Frank, Xiaofang Seng, The World Bank, Washington D.C, 1996
Φωτογραφία: www.freeimages.co.uk
