Ανακοινώνω δημόσια την εισήγησή μου προς τα μέλη της "Δημιουργίας" για το μείζον θέμα της συνεργασίας των μεταρρυθμιστικών κομμάτων.
Αγαπητά μέλη,
Οι αλλαγές που κυοφορούνται στο πολιτικό πεδίο θα είναι τεκτονικού χαρακτήρα. Το σκηνικό της μεταπολίτευσης καταρρέει. Στην ιστορία, μετά από κάθε μεγάλη πτώση ακολουθεί περίοδος αστάθειας. Τι θα διαδεχθεί τον πελατειακό διπολισμό; Κανένας δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η διάδοχη κατάσταση να έχει στοιχεία εφιάλτη αν αποκτήσουν δύναμη οι θιασώτες της Βενεζουέλας, οι ψεκασμένοι και οι μαχαιροβγάλτες.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι ασυγχώρητη σπατάλη, οι άνθρωποι του μεταρρυθμιστικού χώρου να αναλώνονται σε εσωτερικές έριδες και να ματώνουν σε μοναχικές πορείες. Η μεταμόρφωση της Ελλάδας από ένα μεταοθωμανικό, σοβιετικό μόρφωμα σε σύγχρονο κράτος δεν γίνεται ούτε από έναν άνθρωπο ούτε από ένα κόμμα. Χρειάζεται πανστρατιά όλων των σκεπτόμενων ενεργών πολιτών, όπου κι αν ανήκουν ιδεολογικά, όποιο πολιτικό παρελθόν κι αν είχαν. Άλλωστε, για ένα κράτος που βρίσκεται σε προϊδεολογικό στάδιο, το πρώτιστο ζητούμενο είναι να αποκτήσει “κυβερνησιμότητα”. Αλλιώς όπου κι αν στρίψεις το τιμόνι, το πηδάλιο δεν θα υπακούσει.
Ξέρετε ότι από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης της Δημιουργίας στο πολιτικό σκηνικό, είμαι υπέρμαχος της συνένωσης του κεντρώου χώρου. Αυτό περιλαμβάνει την κεντροδεξιά, την κεντροαριστερά, τους φιλελεύθερους, την οικολογία και πολλές συλλογικότητες. Ξέρετε επίσης ότι υποστηρίζω σταθερά πως σημασία δεν έχει η “ταμπέλα” αλλά οι τεχνικού χαρακτήρα προτάσεις. Φυσικά, κάθε πρόταση έχει ιδεολογική “μυρωδιά”. Όμως η βάση όλων όσοι συμετέχουν στις κινήσεις του μεταρρυθμιστικού χώρου είναι κοινή: θέλουμε μικρότερο κράτος σε ρόλο επόπτη κι όχι παίκτη, λιγότερους φόρους με ανταποδοτικότητα, διαφάνεια στη διαχείριση του Δημοσίου, αξιοκρατία, ελεύθερη οικονομία, σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα, κοινωνική αλληλεγγύη, σεβασμό στο περιβάλλον, εξωστρέφεια, σεβασμό στους θεσμούς, ανεξαρτησία των εξουσιών, συνταγματική μεταρρύθμιση - για να αναφερθώ στα πιο σημαντικά.
Αυτά τα προαπαιτούμενα για μια ευνομούμενη πολιτεία τα ασπαζόμαστε ΟΛΟΙ. Αν τα πετύχουμε, θα έχουμε όλον τον χρόνο να συζητήσουμε και να διαφωνήσουμε ενδεχομένως στα επόμενα βήματα. Αλλιώς, αν δεν ενωθούμε στα πρώτα βήματα, δεν θα έχουμε ποτέ την δυνατότητα να κάνουμε επόμενα. Και πρώτα βήματα είναι η πολιτική εκπροσώπηση του χώρου. Είμαστε, γενικά, “εκτός”. Πρέπει να γίνουμε “εντός”. Ένα σύστημα με τις ρίζες και τις παραφυάδες του ελληνικού μορφώματος δεν αλλάζει με ακτιβισμό του διαδικτύου. Χρειάζεται ευρύτατο δίκτυο συνεργαζόμενων ανθρώπων και ομάδων. Χρειάζεται πρόσβαση στα κέντρα λήψης αποφάσεων και εκτατεμένος μηχανισμός πίεσης.
Αυτά, είμαι σίγουρος, τα σκέφτονται όλοι οι μεταρρυθμιστές. Όμως, μέχρι τώρα, ο χώρος ήταν κατακερματισμένος, όπως και η βαρειά τραυματισμένη μας κοινωνία. Δυσπιστία, επιφύλαξη, παρεξηγήσεις, έλλειμμα εμπιστοσύνης τροφοδοτούσαν ένα σκηνικό μιζέριας. Φτάνει πια. Όσοι οραματίζονται ένα άλλο μέλλον για τη χώρα, οφείλουν να κοιτάνε πέρα από τον ορίζοντα. Οφείλουν να καλλιεργήσουν μηχανισμούς συνεργασίας. Να αναπτύξουν εργαλεία συναίνεσης. Να μελετήσουν τεχνικές win-win. Να επενδύσουν στο «μαζί».
Χαίρομαι που, έστω και στο "παρά πέντε", ο πρόεδρος του ALDE, της Ένωσης Δημοκρατών και Φιλελευθέρων, Γκυ Φερχόφστατ, ένας από τους πιο σημαντικούς οραματιστές Ευρωπαίους πολιτικούς, επί 8 χρόνια εξαιρετικά επιτυχημένος πρωθυπουργός του Βελγίου και υποψήφιος για την προεδρία της Κομισιόν, ανέλαβε πρωτοβουλία συνένωσης των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων σε ένα ενιαίο σχήμα, συνεργασίας κατ’ αρχήν για τις εκλογές, και κοινής πορείας στη συνέχεια για την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης και θεσμών συνεργασίας.
Ξέρω ότι όλοι έχετε στο μυαλό σας την πικρή εμπειρία του Ιουνίου και την ακόμα πικρότερη συμπεριφορά στελεχών του χώρου, που προηγήθηκε ή επακολούθησε της εκλογικής συνεργασίας. Ναι, ήταν μια βεβιασμένη συνεργασία κομμάτων, με το καθένα σε διαφορετική φάση. Ναι, έγιναν επικοινωνιακά λάθη, τα σημαντικότερα από τα οποία έχουν τη δική μου υπογραφή. Ναι. Αλλά πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να μην τα επαναλαμβάνουμε. Συμφωνώ ότι και τώρα αυτή η προσέγγιση γίνεται με πίεση – χρόνου, τουλάχιστον. Μακάρι να είχε γίνει νωρίτερα. Όμως τώρα έγινε. Μπορούμε να την αξιοποιήσουμε ή να μην την αξιοποιήσουμε. Δεν μπορούμε όμως να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω. Κι απ’ ό,τι φαίνεται είναι ίδιον του Έλληνα να σηκώνει τα μανίκια όταν πια φτάνει ο κόμπος στο χτένι. Εύχομαι κάποια στιγμή να γίνουμε περισσότερο προβλεπτικοί. Δεν θα ασχοληθώ με τους ελάχιστους που άρχισαν ήδη τα πικρόχολα ευφυολογήματα. Ευτυχώς έχουν σε μεγάλο βαθμό εξοβελισθεί ήδη από τα κόμματα που συμμετείχαν σε αυτές τις συζητήσεις, και θέλουν να κοιτάξουν μπροστά.
Δεν μπήκαμε στην πολιτική για να κάνουμε σχόλια. Μπήκαμε για να αλλάξουμε τη χώρα. Και γι΄αυτόν τον σκοπό κανείς δεν περισσεύει. Αφού λοιπόν συζητήσαμε τις τελευταίες 10 μέρες με τον κ. Φερχόφστατ και μεταξύ μας, καταλήξαμε σε ένα σχέδιο πρότασης το οποίο μπορεί να γίνει αποδεκτό από όλους και κυρίως από τον εκλογικό μας συνεργάτη του Ιουνίου, τη Δράση. Τα δύο σχεδόν χρόνια που πέρασαν από τις τελευταίες εκλογές η Δράση ταλανίζονταν από εσωκομματικές φουρτούνες, όπως και εμείς άλλωστε, και προσπαθούσε να «δέσει κόκκαλο» μετά την αποχώρηση του ιδρυτή της. Πολλά ειπώθηκαν στη διάρκεια αυτών των χρόνων, όμως στη σημερινή Δράση επικρατούν όσοι ξέρουν πως η μοναχική πορεία δεν φτάνει σχεδόν ποτέ στον προορισμό της.
Φυσικά, μπορεί αυτή την οπτική να μην την συμμερίζεστε. Μπορεί ο καθένας να έχει τη δική του στρατηγική ανάλυση. Όμως είμαστε ένα σύνολο και ως σύνολο πρέπει να κινηθούμε. Μπορεί ο εθελοντικός χαρακτήρας της συμμετοχής μας να δίνει σημαντικό συντελεστή βαρύτητας στην οπτική του καθενός, αλλά ο επαγγελματισμός που μας διακρίνει, προκρίνει την κοινή δράση που προκύπτει από τη συστράτευση.
Συνεπής σε ό,τι έχουμε συμφωνήσει, θέλω η απόφαση της συμμετοχής σ’ αυτό το ευρύ σχήμα, που συνεχώς θα διευρύνεται, να παρθεί από τα μέλη της Δημιουργίας με καθολική ψηφοφορία. Η Ε.Ε. θα αποφασίσει σήμερα το βράδυ όχι για το περιεχόμενο του κειμένου, αλλά για το α) αν θα τεθεί στην κρίση των μελών ή β) αν τις αποφάσεις θα τις πάρουν τα αιρετά όργανα. Θεωρώ ότι το θέμα είναι μείζονος σημασίας και πρέπει να αποφασίσει η βάση. Εσείς, λοιπόν, θα κρίνετε αν θα πάμε μόνοι μας ή όλοι μαζί. Παραθέτω στη συνέχεια το κείμενο της σύγκλισης. Συνοδεύεται από ένα υπόμνημα με τεχνικά χαρακτηριστικά που το υποστηρίζει και θα σας βοηθήσει να διαμορφώσετε άποψη.
Αν αποφασίσουμε μοναχική πορεία είναι προφανές ότι θα επωμισθούμε τα βάρη που αυτή συνεπάγεται. Αν αποφασίσουμε κοινή πορεία, να είμαστε έτοιμοι να την υποστηρίξουμε με λόγια και με πράξεις.
Το Πολιτικό Συμβούλιο κι εγώ θα σεβαστούμε κάθε επιλογή των μελών, αποδεικνύοντας ότι στην Ελλάδα έχει γεννηθεί ήδη και λειτουργεί ένας διαφορετικός πολιτικός πολιτισμός. Ήδη ο Γραμματέας της Ε.Ε. έχει συγκαλέσει εκτάκτως την Ε.Ε. με θέμα την επικύρωση της προσφυγής στη βάση.
Θα μας δοθεί η ευκαιρία να συζητήσουμε σήμερα Τρίτη 8 Απριλίου, στις 9 το βράδυ σε διαδικτυακή συζήτηση κάθε λεπτομέρεια αυτού του εγχειρήματος.
Συντροφικά,
Θ.Τ.
Το σχέδιο συνεργασίας είναι εδώ, προσβάσιμο μόνο σε μέλη της Δημιουργίας.