GR
EN 
Η Ουκρανία (Εικόνα 1), είναι πλήρως ανεξάρτητο κράτος από το 1991, αλλά έχει ιστορία από τον 8ο αιώνα μ.Χ. Ανήκει στα σλαβόφωνα έθνη (μαζί με Ρωσία, Λευκορωσία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβενία, Σλοβακία, Σερβία, Κροατία, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία) και αποτελεί ίσως την κοιτίδα των Σλαύων (Εικόνα 2). Ήκμασε ως «Βασίλειο των Ρος» τους επόμενους 5 αιώνες. Έκτοτε όμως ολόκληρη ή μεγάλα τμήματά της βρίσκονταν υπό την επικυριαρχία άλλων κρατών, όπως υπήρξε το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας, το Βασίλειο της Πολωνίας, το Χανάτο της Κριμαίας (προϊόν της επιδρομής των Μογγόλων του Τσέγκις Χαν), η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, η Ρωσική Αυτοκρατορία και η Σοβιετική Ένωση. Η επικυριαρχία των Ρώσων επί των Ουκρανών (απογόνων των …Ρος!) κατά τα τελευταία 300 χρόνια επέτρεψε σε πάρα πολλούς Ρώσους να βρίσκονται εγκατεστημένοι στην Ουκρανία μιλώντας τη μητρική τους γλώσσα, που φυσικά δεν διαφέρει και πολύ από την ουκρανική, μιας και οι δύο ανήκουν στις ανατολικά σλαβικά γλωσσικά ιδιώματα (Εικόνα 3). Το αποτέλεσμα φαίνεται στην Εικόνα 4, στην οποία αναδεικνύεται ότι υπάρχουν δύο σαφώς χωρισμένες περιοχές, στις οποίες επικρατεί το ουκρανικό ή το ρωσικό στοιχείο. Πολλοί ρωσόφωνοι Ουκρανοί αισθάνονται πολύ πιο κοντά στους Ρώσους γείτονες από ότι στους συμπατριώτες τους.
Τα πράγματα έχουν φθάσει τώρα στο γνωστό οριακό σημείο. Ευτυχώς αποφασίστηκε μία δημοκρατική διέξοδος με δημοψήφισμα και εκλογές. Δυστυχώς, καραδοκεί ο κίνδυνος ένοπλης σύρραξης, μιας και ο Πούτιν είτε θέλει να προστατεύσει τους ρωσόφωνους Ουκρανούς, είτε θέλει να βάλει «τα πράγματα στη θέση τους» όπως ο ίδιος (αλλά μαζί του και πολλοί άλλοι) τα αντιλαμβάνεται.
Εμείς οι απλοί πολίτες μιας άλλης χώρας δεν μπορούμε φυσικά να έχουμε οιαδήποτε ανάμιξη και εμπλοκή στα τεκταινόμενα την Ουκρανία και τον φίλο λαό της. Μπορούμε ωστόσο να διαμορφώσουμε άποψη και να εκφέρουμε τη γνώμη μας, έστω και για «κατ’ ιδίαν συζητήσεις».
Η γνώμη μου λοιπόν είναι ότι το κυρίαρχο στοιχείο σε μια τέτοια συζήτηση δεν είναι η πάση θυσία ακεραιότητα ενός Κράτους, του οποίου τα σύνορα διαμορφώθηκαν κάτω από ποικίλες ιστορικές συνθήκες και συγκυρίες (αλλά ουσιαστικά χωρίς τη γνώμη των αμέσως ενδιαφερομένων, δηλαδή των ίδιων των πολιτών), αλλά η διαμόρφωση (και αν χρειάζεται η επαναδιαμόρφωση) των Κρατών, έτσι ώστε οι πολίτες να αισθάνονται καλά μέσα σ’ αυτά και αλληλέγγυοι με τους συμπολίτες τους. Εδώ δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ο ουκρανικός λαός δείχνει διχασμένος ανάμεσα στη ρωσική και τη δυτικο-ευρωπαϊκή επιρροή. Και αναρωτιέται κανείς: Γιατί να διατηρείται ένα διχασμένο κράτος αν οι πολίτες υποφέρουν από το διχασμό αυτό και δεν μπορούν να προκόψουν, γιατί τέτοιου είδους προβλήματα τους απορροφούν μεγάλο μέρος από την ενεργητικότητά τους; Ή δίνεται η ευκαιρία σε πολιτικάντηδες της κακιάς ώρας (τύπου Τιμοσένκο ή Γιαννουκόβιτς) να εναλλάσσονται στην εξουσία, προβάλλοντας κατά περίπτωση είτε το φιλοδυτικό είτε το φιλορωσικό προφίλ και αφού πάρουν την εξουσία, να την χρησιμοποιούν για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές τους επιδιώξεις; Αγνοώντας παράλληλα τις ανάγκες των πολιτών, που υποφέρουν αν και βρίσκονται μέσα σε μια χώρα γεμάτη από φυσικό πλούτο;
Για να δώσουμε την πιο έγκυρη, αλλά και τη λιγότερο βιαστική απάντηση, πρέπει να ανατρέξουμε στις «βασικές αρχές» που διέπουν τη συγκρότηση μιας κοινωνίας. Αυτές περιγράφονται με αριστοτεχνικό, γλαφυρό και μοναδικό τρόπο στο βιβλίο ενός κορυφαίου στοχαστή του διαφωτισμού, του Jean Jacques Rousseau «Το Κοινωνικό Συμβόλαιο» (du contrat social)
Avant donc que d'examiner l'acte par lequel un peuple élit un roi, il serait bon d'examiner l'acte par lequel un peuple est un peuple ; car cet acte, étant nécessairement antérieur à l'autre, est le vrai fondement de la société. En effet, s'il n'y avait point de convention antérieure, où serait, à moins que l'élection ne fût unanime, l'obligation pour le petit nombre de se soumettre au choix du grand ? et d'où cent qui veulent un maître ont-ils le droit de voter pour dix qui n'en veulent point ? La loi de la pluralité des suffrages est elle-même un, établissement de convention et suppose, au moins une fois, l'unanimité. (Τέλος του Κεφαλαίου 4 του πρώτου βιβλίου)
(Πριν λοιπόν εξετάσουμε την πράξη, με την οποία ο λαός εκλέγει έναν βασιλιά, αξίζει να εξετάσουμε την πράξη με την οποία ένας λαός καθίσταται Λαός, καθόσον η πράξη αυτή, που συμβαίνει κατ 'ανάγκην πριν από την άλλη, είναι το αληθινό θεμέλιο της κοινωνίας. Πράγματι, εάν δεν υπήρχε προηγούμενη συμφωνία, …, από πού θα προέκυπτε η υποχρέωση για τη μειοψηφία να υποταχθεί στις επιλογές της πλειοψηφίας; Και γιατί οι εκατό που θέλουν έναν αφέντη, να μπορούν να τον επιβάλουν στους δέκα που δεν τον θέλουν καθόλου; Η αρχή της πλειοψηφίας αποτελεί μία θεμελιώδη σύμβαση, που προϋποθέτει, τουλάχιστον μια φορά, την ομοφωνία).
Εν προκειμένω λοιπόν, πρέπει ΠΡΩΤΑ μια ομάδα ανθρώπων να αποφασίσει ΟΜΟΦΩΝΑ ότι είναι ΕΝΑΣ ΛΑΟΣ με ό,τι αυτό συνεπάγεται (κοινή γλώσσα, κοινή καταγωγή κλπ) και ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ να αποδεχθεί την ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΣ, που είναι και η βάση της δημοκρατικής λειτουργίας.
Στην πράξη βλέπουμε λοιπόν ότι το να βάλει κανείς τους (ας πούμε «γνήσιους») Ουκρανούς και μία μεγάλη μειοψηφία Ρώσων σε ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ, παραβιάζει την παραπάνω αρχή. Ελλείπει η ΑΡΧΙΚΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑ για το ότι πρόκειται για ΕΝΑ λαό, οπότε η αρχή της Πλειοψηφίας καθίσταται άκυρη και η Δημοκρατία ΔΕΝ μπορεί να λειτουργήσει. Και οι δύο συνιστώσες δυσφορούν και αντιμάχονται και τελικά, όπως είναι γνωστό, «στην αναμπουμπούλα (που οπωσδήποτε θα επακολουθούσε) ο λύκος χαίρεται». Είτε πρόκειται για ντόπιους, είτε για ξένους λύκους.
Παρενθετικώς αναφέρουμε ότι τέτοιου είδους προβλήματα, που αφορούν τον επανασχεδιασμό κρατών, δεν αποτελούν «ταμπού» ούτε «κάνουν τζιζ»! Αντιθέτως αποτελούν το αντικείμενο του μεγάλου κλάδου της Eπιστήμης της Γεωγραφίας που ονομάζεται Ανθρωπογεωγραφία (Human Geography, ο άλλος μεγάλος κλάδος της Γεωγραφίας είναι η γνωστή μας Φυσική Γεωγραφία Physical Geography). Επιμέρους κλάδοι της Ανθρωπογεωγραφίας αποτελούν η Ιστορική Γεωγραφία - Historical Geography, η Πολιτική Γεωγραφία - Political Geography, η Πληθυσμιακή Γεωγραφία - Population Geography και η Γεωγραφία της Εγκατάστασης - Settlement Geography. Τα δεδομένα από τη χρήση των επιστημονικών αυτών κλάδων θα έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπόψιν για την επίλυση παρόμοιων προβλημάτων και θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τους ειδικούς (που γι’ αυτό το λόγο τους καταστήσαμε «ειδικούς», όχι μόνο να τα λένε θεωρητικά σε κάποιους φοιτητές, αλλά να μας λένε και την έγκυρη γνώμη τους, να μας δίνουν τα «φώτα» τους), για να αναλύσουν αυτοί με τη σειρά τους όλες τις πτυχές του προβλήματος και να τις παρουσιάσουν στους πολίτες, οι οποίοι και θα πρέπει να έχουν τον τελευταίο και αποφασιστικό λόγο. Τα γεωπολιτικά συμφέροντα των άλλων δυνάμεων της στενής ή ευρείας (ή «ευρυτάτης»…) περιοχής μόνο δευτερεύοντα ρόλο πρέπει να παίζουν. Τα δε «νταηλίκια» ή η «πυγμή» ή η «αποφασιστικότητα» κάποιων ηγετών μεγάλων δυνάμεων (βλέπε Πούτιν ή Ομπάμα), καθώς και η πολιτική καριέρα κάποιων πολιτικών, ουδένα ρόλο δεν θα έπρεπε να παίζουν. Γιατί στο τέλος οι πολίτες θα κληθούν να «πληρώσουν τη νύφη» για παρόμοια «παιχνίδια πολιτικής» με απροσμέτρητο κόστος…
Τι λοιπόν θα προτείναμε; Ή τι θα προκρίναμε, ως καλύτερη λύση; Με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι, αν προκύψουν δύο κράτη, αυτά θα είναι και τα δύο βιώσιμα, να γίνει Δημοψήφισμα με τα κατάλληλα ερωτήματα, που θα περιλαμβάνουν εναλλακτικώς είτε τη στενότερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε τη στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία αλλά ακόμη και το ενδεχόμενο κάποιες περιοχές είτε να αποτελέσουν ανεξάρτητο κράτος, είτε ακόμη και να ενσωματωθούν στη Ρωσία.
Αυτή θα ήταν μια καλή λύση και έχει ιστορικό προηγούμενο στη δημιουργία της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας ως Ανεξάρτητου Κράτους μετά από δημοψήφισμα (με το οποίο τερματίσθηκαν οι αιματηρές συγκρουσεις και εγκαθιδρύθηκαν άριστες σχέσεις ανάμεσα στα ξεχωριστά πλέον κράτη – μέλη της ΕΕ, δηλαδή τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και το Ηνωμένο Βασίλειο). Δεν υπάρχει κανένας λόγος να χύνεται αίμα Πολιτών. Υπάρχει λόγος να γίνεται σεβαστή η Επιθυμία των (σωστά ενημερωμένων) Πολιτών.
Ας υπάρχουν Χώρες-Κράτη όσο γίνεται καλύτερα σχεδιασμένες για να ικανοποιούν την επιθυμία αυτή, όσο τουλάχιστον υπάρχουν διαφορετικές χώρες.
Καθόσον, οι θαυμαστές του αδικοχαμένου John Lennon, μπορεί να θυμούνται και αυτούς τους στίχους:
«…Imagine there's no countries
It isn't hard to do
Nothing to kill or die for
And no religion too
Imagine all the people living life in peace…»
Εικόνα 1: Πολιτικός Χάρτης της Ουκρανίας http://i.infoplease.com/images/mukraine.gif
Εικόνα 2: Η Ουκρανία φαίνεται να είναι η κοιτίδα των Σλαύων, από ό,τι φαίνεται στο χάρτη αυτό που αναφέρεται στον 6ο αιώνα μ.Χ. http://en.wikipedia.org/wiki/File:Slavic_peoples_6th_century_historical_map.jpg
Εικόνα 3: Οι Βαλτικές και οι Σλαβικές γλώσσες http://en.wikipedia.org/wiki/File:Slavic_languages_tree.svg
Εικόνα 4: Εθνο-γλωσσικός χάρτης της Ουκρανίας http://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/files/2013/12/Ethnolingusitic_map_of_ukraine.png
