Θέση της δημιουργίας για τη συμφωνία των Πρεσπών

Καλησπέρα, 
ποια είναι η θέση της Δημιουργίας για τη συμφωνία των Πρεσπών; 

Η θέση της δημιουργίας, ξανά! για την συμφωνία των Πρεσπών είναι ότι πρόκειται για μια πολύ κακή συμφωνία, καθώς πλήττει το συμφέρον της χώρας μας. Στην μάχη που έδωσε με ένα μικρό κράτος που υπάρχει μόνο τα τελευταία 27 χρόνια, η Ελλάδα ηττήθηκε. Με την συμφωνία των Πρεσπών η ελληνική πολιτεία αποδέχεται επίσημα ότι το όνομα της Μακεδονίας, που αναφέρεται σε μια από τις πιο λαμπρές στιγμές της ελληνικής ιστορίας, θα παραπέμπει παγκοσμίως το γειτονικό κράτος που δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική ιστορία και πολιτισμό. Εκεί ζει ένας λαός Σλάβων, που μιλάει μια σλαβική γλώσσα (που είναι πολύ κοντά στα βουλγάρικα και γράφεται με κυριλλικά γράμματα), και που χαίρει ενός σλάβικου πολιτισμού. Τους αναγνωρίζουμε και τους τιμούμε ως ανεξάρτητους γείτονες με τους οποίους επιθυμούμε να έχουμε τις καλύτερες δυνατές σχέσεις, αλλά εκ των πραγμάτων έχουν σφετεριστεί ένα όνομα που είναι δικό μας. Όχι με την στενά νομική έννοια καθώς δεν υπάρχει πνευματική ιδιοκτησία σε γεωγραφικά ονόματα, αλλά με την ουσιαστική έννοια που είναι η εθνική. Με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας η ελληνική πολιτεία ανταμείβει τα καραγκιοζιλίκια του εθνικιστή πρώην πρωθυπουργού Gruevski που προσπάθησε να κατασκευάσει μια ψεύτικη ιστορική καταγωγή από τον βασίλειο του Μ. Αλεξάνδρου γεμίζοντας την πόλη των Σκοπίων με κιτς αρχαιοελληνικά αγάλματα και μνημεία. Πέραν του θέματος της εθνικής προσβολής υπάρχει και το θέμα του οικονομικού συμφέροντος. Έτσι ο μελλοντικός τουρίστας που γοητευμένος από την αρχαία μακεδονική ιστορία θελήσει να επισκεφθεί την “Μακεδονία” θα ανακαλύψει ότι το διαδίκτυο τον παραπέμπει στην γειτονική χώρα. Αυτό ήδη συμβαίνει σήμερα, αλλά πλέον θα συμβαίνει και με την βούλα της Ελλάδας. 

Τούτων λεχθέντων αυτή η πολύ κακή συμφωνία είναι αποτέλεσμα της δικής μας ανεύθυνης εξωτερικής πολιτικής που αρχίζει δεκαετίες πριν την σημερινή κυβέρνηση Τσίπρα. Το πρόβλημα άρχισε ουσιαστικά με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την ανακήρυξη ανεξαρτησίας των Σκοπίων τον Σεπτέμβρη του 1991 επί κυβέρνησης ΝΔ με υπουργό εξωτερικών των Αντώνη Σαμαρά. Τότε η διπλωματική θέση της χώρας ήταν εξαιρετικά ισχυρότερη αλλά η χώρα δεν την εκμεταλλεύθηκε για να επιβάλει μια λύση που θα ήταν σίγουρα καλύτερη της σημερινής (π.χ. θα μπορούσε να είναι μια σύνθετη ονομασία αλλά χρησιμοποιώντας σλάβικους όρους όπως το “Nova Makedonija” αντί το ελληνικό “Macedonia”). Το 1995 η επόμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με την συναίνεση την ΝΔ υπέγραψε την διεθνή συνθήκη που γνωρίζουμε Ενδιάμεση Συμφωνία του Βουκουρεστίου και που όριζε  ως προσωρινό επίσημο όνομα το “πρώην Μακεδονική Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας”. Το οποίο όμως δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά αντίθετα χάρισε στα Σκόπια την δυνατότητα και τον χρόνο να καθιερώσει παγκοσμίως το όνομα “Macedonia” σκέτο, τόσο σε επίπεδο επίσημης αναγνώρισης εκ μέρους σχεδόν όλων των κρατών της γης όσο και χρήσης στην παγκόσμια επικοινωνία (ΜΜΕ, εγκυκλοπαίδειες, χάρτες, τουριστικοί οδηγοί, κλπ). Όταν το 2008 μετά από διεθνή πίεση για να μπορέσουν τα Σκόπια να μπουν στον ΝΑΤΟ η κυβέρνηση της ΝΔ με υπουργό εξωτερικών την Μπακογιάννη πρότεινε σύνθετη ονομασία η εθνικιστική κυβέρνηση του Gruevski αρνήθηκε. Μπρος στο φιάσκο η ελληνική κυβέρνηση εμπόδισε την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ απειλώντας ότι η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει βέτο. Όμως έτσι παραβίασε την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 λόγο για τον οποίο καταδικάστηκε από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
 
Τέλος όταν το 2018 (μετά από 27 χρόνια κακής εξωτερικής πολιτικής) ο διεθνής παράγοντας και πάλι πίεσε την Ελλάδα για μια λύση που θα επέτρεπε στα Σκόπια να μπουν στο ΝΑΤΟ και να σταματήσει η ρωσική επιρροή στην περιοχή, έτυχε να έχουμε μια ανίκανη κυβέρνηση και να βρισκόμαστε σε μια πολύ αδύναμη συγκυρία για την χώρα. Η κυβέρνηση Τσίπρα προσπάθησε αλλά δεν πέτυχε την χρήση μιας σλάβικης μορφής σύνθετης ονομασίας αποδεχόμενη τελικά το “North Macedonia” στην λεγόμενη συμφωνία των Πρεσπών. Η γειτονική χώρα ενέκρινε επίσημα την συμφωνία οπότε για να μπει σε ισχύ ως διεθνής συνθήκη υπολείπεται μόνο η επικύρωση από την ελληνική βουλή. Στο μεταξύ τα δυο ελληνικά κόμματα που ιστορικά περισσότερο ευθύνονται για το σημερινό φιάσκο, δηλαδή η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ/ΚινΑλ, δημόσια λένε ότι θα καταψηφίσουν την συμφωνία. Όμως αν κυβερνά η ΝΔ όταν έρθει το νομοσχέδιο στην βουλή είναι πρακτικά σίγουρο ότι θα το υπερψηφίσει. Η συμφωνία των Πρεσπών έχει δημιουργήσει πολιτικά τετελεσμένα.

Θα μπορούσε η σημερινή κυβέρνηση να έχει πετύχει μια καλύτερη συμφωνία; Νομίζουμε ότι ναι. Αν κυβερνούσε η δημιουργία, ξανά! θα εγκατέλειπε το “erga omnes”, δηλαδή του ενός ονόματος για όλες τις χρήσεις που ήταν μια αρχή της ελληνικής διπλωματίας για πολλά χρόνια. Γιατί; Διότι είναι ανέφικτο να επιβάλεις σε έναν λαό πως θα αυτοχαρακτηρίζεται. Για εσωτερική χρήση λοιπόν οι γείτονές μας θα μπορούσαν να λέγονται όπως θέλουν. Όμως στην παγκόσμια σκηνή θα έπρεπε να χρησιμοποιούν μια ονομασία που δεν παραπέμπει στο ελληνικό “Μακεδονία”. Παρεμπιπτόντως το να έχει ένα κράτος διπλή ονομασία δεν είναι ανήκουστο, έτσι π.χ. το κράτος που διεθνώς ονομάζεται “Finland” στο εσωτερικό του χρησιμοποιεί την διαφορετική ονομασία “Suomi”. 

Διανέλος Γεωργούδης
μέλος της Εθνικής Επιτροπής της Δημιουργίας, ξανά!