GR
EN (H προφανής μερική αντισυνταγματικότητα του ΕΕΤΗΔΕ και το έργο των απαράδεκτων νομοπαρασκευαστικών επιτροπών που αυξάνουν το έργο των δικαστηρίων με τα έκνομα και ασαφή θεσπίσματα τους)
Πολύ φασαρία και αναταραχή έγινε αναφορικά με τις πρόσφατες αποφάσεις τόσο του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών όσο και του Αρείου Πάγου για το χαράτσι.
Το μεν Πολυμελές απαγόρευσε επί χρηματική ποινή την είσπραξη του χαρατσιού από τη ΔΕΗ και τη συνακόλουθη διακοπή ρεύματος σε όποιον δεν έχει να το καταβάλλει, ενώ ο Α.Π. περιορίστηκε στο δεύτερο σκέλος, απλώς επικυρώνοντας την περσινή (ίδιου σκεπτικού) απόφαση του ΣΤΕ που απαγόρευε τη διακοπή ρεύματος λογω μη αποπληρωμής του χαρατσιού.
Ουδέν νεότερο, λοιπόν, πλην ότι η ΔΕΗ θα μάς τα «σκάει» κιόλας, αν μάς κόψει το ρεύμα.
Χτυπιούνται και οδύρονται "διαπρεπείς" και λιγότερο τέτοιοι νομομαθείς, σύλλογοι και σωματεία, όψιμοι υπέρμαχοι των κοινωνικών μέτρων για το χαράτσι που διαλύει την κοινωνία κλπ.
Όποια υποκρισία και αβλεψία.
Είναι ποτέ δυνατόν να κριθεί εν συνόλω αντισυνταγματικό, ένα μέτρο, το οποίο ελήφθη με τα διαβόητα έκτακτα "μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής", δηλαδή τα Μνημόνια 1, 2, 3 (στα οποία απελπισμένες κατέφυγαν οι κυβερνήσεις υπό το κράτος φόβου για άτακτη χρεωκοπία);;;
Υποτίθεται ότι το (ουδόλως αξιόπιστο) ελληνικό κράτος αναζητεί απελπισμένα πόρους για να καλύψει τις ανάγκες του, δεδομένης της κακίστης κατάστασης της Χώρας.
Επινοεί, λοιπόν, έναν φόρο, ο όποιος, πέραν της πρόχειρης και προκλητικά ελλειμματικής σε αναλογικότητα φύσης του, θεσπίστηκε για να συνεισφέρει στα δημόσια έσοδα.
- Φυσικά και ο φόρος αυτός είναι αντισυνταγματικός για πολλούς λόγους και κυρίως για υπέρβαση της συμμετοχής στα βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις του καθενός.
- Φυσικά και ένα τεράστιο ποσοστό της κοινωνίας, σχεδόν το μισό, δεν έχει την δυνατότητα να το πληρώσει, είτε επειδή είναι άνεργο, είτε απλά φτωχό.
Αυτό όμως τι σημαίνει: ότι μαζί με την παραπαίουσα μικρομεσαία (όχι μεσαία) τάξη, θα έχουν δικαίωμα να φωνασκούν για αντισυνταγματικότητα πλούσιοι, νεόπλουτοι και μεγαλομεσαίοι;
Όχι βέβαια.
Διότι ναι μεν, αν κηρύσσετο αντισυνταγματικός δεν θα πλήρωνε ο φτωχός κυρ Θανάσης και θα είχαμε χαράς πανηγύρια και ορθώς, αλλά επίσης δεν θα πλήρωνε ο εφοπλιστής, ο μεγαλοκατασκευαστής, καναλάρχης, εισοδηματίας κλπ., ο οποίος έχει τεράστια εισοδήματα και πρέπει φυσικά να βοηθήσει την χώρα του.
Πράγμα βεβαίως απαράδεκτο, διότι, αν δεν πληρώσει ο μεγαλομεσαιος και ο πλούσιος, ποιος θα πληρώσει, εφ’ όσον οι άλλοι δεν έχουν;
Είναι εντυπωσιακό ότι από τις υποθέσεις που έχουν έλθει στην δημοσιότητα, και που απέτυχαν στο σκοπό κήρυξης ολικής αντισυνταγματικότητας του εν λόγω φόρου, οι προσφεύγοντες ήταν είτε σύλλογοι, είτε σωματεία, χωρίς φτωχούς ομόδικους, φυσικά πρόσωπα.
Ουδείς στις περιπτώσεις αυτές ζήτησε την μερική αντισυνταγματικότητα των διατάξεων για το ΕΤΤΗΔΔΕ, δηλαδή μόνον για όσους έχουν χαμηλά ή μηδενικά εισοδήματα.
Περιμένοντας το... δικαστηριακό θαύμα, δηλαδή την πλήρη κήρυξη του χαρατσιού ως αντισυνταγματικού, θα οδηγούμασταν στο άτοπο και απαράδεκτο να απαλλαγούν από αυτό και οι έχοντες και κατέχοντες.
Κάθε σωματείο οφείλει να μαζέψει τους πτωχούς πελάτες του, μέλη του κλπ. και να ασκήσει με ομαδικά δικόγραφα αίτημα ακύρωσης του ως αντισυνταγματικού στην περίπτωσή τους θεσπίσματος, να κηρυχθεί, δηλαδή, μερικώς αντισυνταγματικό το χαράτσι και να λήγει η υπόθεση.
H κήρυξη της μερικής αντισυνταγματικότητας συνεπάγεται το ανίσχυρο της διάταξης και τον παραμερισμό της σε μια συγκεκριμένη περίπτωση με όλες τις εντεύθεν συνέπειες.
Με το ως άνω σκεπτικό φυσικά και αντισυνταγματικό είναι όχι μόνο το χαράτσι, αλλά και το τέλος επιτηδεύματος και οι υποχρεωτικές εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία και η επιβολή φόρου 23% στο εισόδημα και κάθε ανάλογη υπέρογκη φορολογική επιβάρυνση από το κράτος στον πτωχό, τον άνεργο, τον αγωνιζόμενο νεόπτωχο επαγγελματία, στον χαμηλοσυνταξιούχο (με εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ τουλάχιστον).
Κανένα δικαστήριο δεν πρόκειται να αναγνωρίσει ότι είναι σύννομο και συνταγματικό να υποχρεωθεί να πληρώσει ο έχων το 2012 π.χ. 7.500 ευρώ εισόδημα, ήτοι:
- 3500 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές σε ΤΕΒΕ, ΕΤΑΑ κλπ (φόροι είναι και αυτές),
- 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος, και
- φόρο 26% επί των εσόδων του, δηλαδή: 2.500 ευρώ!!!
Αν δεχθεί δικαστής ότι όλα αυτά τα φορολογικά βάρη δεν είναι ακυρωτέα στην περίπτωση όσων αποδεδειγμένα έχουν εισοδήματα κάτω από 10.000 ευρώ τουλάχιστον, δικαιολογείται η προσφυγή στην ακροτελεύτια διάταξη του Συντάγματος.
Ουδείς πολίτης με εισόδημα από εκεί και κάτω δεν πρέπει να φορολογείται να καταβάλλει εισφορές υποχρεωτικά.
- Φυσικά επιπλέον αρνητικές περιστάσεις, όπως τυχόν ασθένεια, ανεργία, υποαπασχόληση, έλλειψη ασφάλισης, πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπ’ όψη από το δικαστήριο.
- Όπως και θετικές περιστάσεις αντίστοιχα, όπως τα εισοδήματα και ακίνητα των περασμένων 5 τουλάχιστον ετών του αιτούντος, απ’ όπου θα μπορεί να αποδειχθεί εάν αυτός που ήταν λόγου χάρη επί μακρόν εύπορος και απλώς για ένα - δύο έτη μειωθήκαν τα εισοδήματα του, ώστε παρ’ όλα αυτά, να προκύπτει ότι έχει σημαντικές αποταμιεύσεις, που προφανώς δεν τόν τοποθετούν στην ιδία μοίρα με τον πραγματικά πτωχό.
Από μια δεύτερη ανάγνωση παρατηρούμε πώς αυτή η άθλια νομοπαρασκευαστική μηχανή του ελληνικού κράτους, ενώ τακτικά θεσπίζει νόμους περί επιτάχυνσης δικαιοσύνης κλπ., εν τέλει πέφτει στην γνωστή μας από τα έργα των τραγικών ποιητών «περιπέτεια» και είναι η ίδια που προκαλεί την επιβράδυνση στην έκδοση αποφάσεων, την καθυστέρηση είσπραξης των δημοσίων εσόδων και περαιτέρω οικονομική αιμορραγία του Δημοσίου εξ αιτίας των προστίμων που επιβάλλονται σωρηδόν πλέον από την Ευρώπη για την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης.
Η θέσπιση δικαιωμάτων και προνομιών αλλά και -κυρίως- των κριτηρίων απαλλαγών ευπαθών ομάδων είναι υποχρέωση δικαική και πολιτειακή, που υπεύθυνα και αναλογικά έπρεπε να ασκεί η νομοθετική και εκτελεστική εξουσία.
Ειρήσθω εν παρόδω ότι πέρσι, τέτοιο καιρό, εξεδόθησαν πέντε (5) αλλεπάλληλες εγκύκλιοι, όπου όριζαν ότι οι προϊστάμενοι των Δ.Ο.Υ. θα αποφάσιζαν την απαλλαγή εξαιρετέων ομάδων από το χαράτσι κλπ.
Οι εγκύκλιοι τελικά ανακληθήκαν μαζικά και καμιά εξαίρεση δεν χώρεσε τελικώς, παρά μόνο από τα δικαστήρια. Πρόκειται για Δημόσια Διοίκηση οπερέτα!
Αφού, λοιπόν, επιβάλλουν άκριτα φόρους, δηλαδή ενιαία και καθέτως χωρίς κριτήρια, π.χ. δεν εξαιρούν πάμφτωχες περιοχές της χώρας (μη τουριστικά και απομονωμένα χωριά και νησάκια), ενώ οι άρρωστοι πρέπει να έχουν αναπηρία 95%, δηλαδή να μην είναι σε θέση ούτε να εκπνέουν, ώστε να τύχουν απαλλαγής.
Η μη υπεύθυνη, δίκαιη και εμπεριστατωμένη εξαίρεση κοινωνικών ομάδων από δυσανάλογα των εισοδημάτων τους αντισυνταγματικά (μερικώς μεν, αλλά αντισυνταγματικά) βάρη έχει ως συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες προσφυγών από αδικουμένους πολίτες, ώστε να προστατευθούν από την φοροεισπρακτική επέλαση, εμπνεύσεως πολιτικών που συνταγματολογούν ως… αμόρφωτοι συνταγματάρχες της Επταετίας, αν δεν λειτουργούν ως συνταγματοκτόνοι.
Ανάλογο φαινόμενο παρατηρείται φυσικά και σε θετικές αξιώσεις, όπως π.χ. τα επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων, όπου η ασάφεια περί των δικαιουμένων αυτά, οδηγεί στο να υποβάλλουν και αυτοί χιλιάδες αγωγές και δυστυχώς η πρακτική μέχρι πρόσφατα ήταν να τους επιδικάζονται αφειδώς, ακόμα και σε αιτουμένους Δ.Υ. που δεν είχε εκδοθεί ειδική γι’ αυτούς νομοθετική πράξη.
Έτσι, χορηγήθηκε μια προφανώς υπερβολική οικονομική ευεργεσία σε ήδη ισχυρά οικονομικώς κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας, που τουλάχιστον απολαμβάνουν καθεστώς εργασιακής μονιμότητας.
Ευτυχώς, από της κρίσεως και έπειτα η νομολογία άλλαξε άρδην, καθώς συμμορφούμενα με το πνεύμα της εποχής και της κρίσης τα δικαστήρια ανέκρουσαν πρύμναν και αρνούνται επί αυστηρών μάλιστα προϋποθέσεων την χορήγηση των επιδομάτων, που πάλαι ποτέ λάμβαναν οι... πάντες στο δημόσιο.
Αντιλαμβανόμεθα ότι, είτε από ανικανότητα είτε από σκοπιμότητα, οι νομοπαρασκευαστικές επιτροπές συντάσσουν νομούς ασαφείς, οι οποίοι από την γένεση τους οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια πλήθος πολιτών στα δικαστήρια για να αποσαφηνιστεί αν οφείλουν ή όχι ή αν τούς οφείλεται κάτι ή όχι.
Φυσικά οι επιτροπές αυτές δεν δρουν μόνες τους.
Λαμβάνουν οδηγίες από τα «εξέχοντα» της όποιας εκάστοτε κυβέρνησης, οι οποίοι φέρουν και την ευθύνη για την άθλια νομοθετική δραστηριότητα, καθώς τήν πλαισιώνουν με ανίκανους και ρουσφετολογικά διορισμένους, μετακλητούς και μη, συμβούλους υπουργών και υφυπουργών.
Πρόκειται περί πολιτικής αλητείας, η όποια μάλιστα γίνεται προκλητική, οσάκις φορείς και «αρμόδιοι» υπουργοί κονταροχτυπιούνται με απύθμενη υποκρισία κάθε τόσο για την «ανάγκη επιτάχυνσης της δικαιοσύνης» και εφευρίσκουν κάθε φορά μέτρα που καθιστούν ακόμα πιο πολύπλοκη την απόδοση δικαιοσύνης.
Έτσι φτάνουμε να αντιμετωπίζουμε... δικαστικό ένσημο και στις απλές αγωγές 8% υπέρ του... Ταμείου Νομικών και νεωστί και στα ασφαλιστικά ακόμη μέτρα(!), δηλαδή εξοντώνουν οικονομικά τον μέσο και φτωχό πολίτη -χωρίς καν την βεβαιότητα της δικαίωσης του- τάχα για να αποτρέψουν τους δικομανείς που γεμίζουν τα πινάκια. Οι καθυστερήσεις, όμως, έχουν άλλη αιτία….
Από την άλλη, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους το Σύνταγμα, με τον τρόπο που νομοθετούν, δημιουργούν όχι απλά προϋποθέσεις, αλλά σίγουρες συνθήκες για την ύπαρξη δεκάδων χιλιάδων νέων προσφυγών, αγωγών κλπ., για τις οποίες καλούνται να αποφασίσουν τελικά τα δικαστήρια, ενώ είναι πασιφανές ότι οι νόμοι αυτοί, όπως οι περί το χαράτσι της ΔΕΗ κλπ., παραβιάζουν σαφώς συνταγματικά και στοιχειώδη ανθρωπιστικά δικαιώματα ανήμπορων πολιτών.
Οι δικαστές καλό είναι να απασχολούνται με σοβαρότερα νομικά ζητήματα και όχι με τα αυτονόητα, τα οποία κάθε κράτος δικαίου τα έχει τακτοποιήσει, θεσπίζοντας δικαίους, αναλογικούς και ακριβείς νομούς.
Ει δ’ άλλως, αν πρόκειται να συνεχίσουν έτσι, ας προσλάβουν κι άλλους δικαστές και εισαγγελείς για να προλαβαίνουν να ακυρώνουν ως αντίθετα στο Σύνταγμα όλα αυτά τα άθλια νομοθετήματα που ψηφίστηκαν από το Μνημόνιο και έπειτα.
Έστω μερικώς, έστω γι’ αυτούς που πραγματικά αδικούνται.
Περισσότερες λεπτομέρειες για την μερική αντισυνταγματικότητα, ως Τεχνική του Δικαστικού Ελέγχου της Συνταγματικότητας των Νόμων εδώ.
*Ο Κωνσταντίνος Παπακασόλας είναι Δικηγόρος Αθηνών.