Τί είναι το χρήμα; Γιατί δημιουργήθηκε; Γιατί δε μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτό;
Το χρήμα αρχικά επινοήθηκε για να διευκολυνθούν οι άνθρωποι στην ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών και όλα λειτουργούσαν καλά (ή τουλάχιστον έτσι φαινόταν), μέχρι που ο έλεγχος της δημιουργίας του χρήματος πέρασε στα κράτη ή στις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες αν και ιδιωτικές στα χαρτιά δεν έπαψαν ποτέ να δέχονται πολιτικές επιρροές από τις κυβερνήσεις. Σε αυτό το σημείο το χρήμα μετασχηματίστηκε σε κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό. Ο ρόλος του για ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών πέρασε σε 2η μοίρα. Ο άνθρωπος πλέον το έβλεπε σαν μέσο απόκτησης αγαθών και υπηρεσιών, άσχετα αν το χρήμα που αποκτούσε δεν είχε και τόσο άμεση απεικόνιση σε πραγματικό πλούτο που παρήχθη με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από τον ίδιο ή από κάποιον άλλο.
Ο κεντρικός έλεγχος του νομίσματος που κυκλοφορούσε άφηνε περιθώρια σε επιτήδιους να κερδοσκοπήσουν εκμεταλευόμενοι τις αδυναμίες που παρουσιάζουν γενικά τα δίκτυα με κεντρικό κόμβο. Τύπωμα αέρα για χρήμα, θαλασσοδάνεια, ομόλογα, υποτιμήσεις, ανατιμήσεις και δε συμμαζεύεται...
Αυτός ο κεντρικός σχεδιασμός του νομισματικού συστήματος σε μία χώρα είναι ένα σημείο κλειδί που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την οικονομία της χώρας και όπως ξέρουμε ο κεντρικός σχεδιασμός είναι ένα χαρακτηριστικό των σοσιαλιστικών συστημάτων.
Στον αντίποδα υπάρχουν τα δίκτυα χωρίς κεντρικό κόμβο, τα οποία είναι πιο ανθεκτικά σε επιθέσεις αλλά και πιο σταθερά μιας και δε βασίζονται σε έναν μόνο κόμβο (κεντρική τράπεζα/κυβέρνηση). Η δομική τους σταθερότητα βασίζεται στην αυτοοργάνωση και όχι στον κεντρικό σχεδιασμό. Σε αυτήν την περίπτωση δεν υπάρχει μόνο ένα νόμισμα. Δυνητικά υπάρχουν άπειρα νομίσματα που μπορει να δημιουργήσει ο οποιοσδήποτε ιδιώτης για τις συναλλαγές του. Είναι μία επέκταση της επιχειρηματικότητας, μιας και πέρα από συνεταιρισμούς, οι ιδιώτες πλέον θα μπορούν να ανταλλάσσουν προϊόντα και υπηρεσίες χωρίς τον περιορισμό της ανεύρεσης ενός κεντρικού νομίσματος. 2 παραγωγοί θα μπορούν να επωφεληθούν και οι 2 ταυτόχρονα μαζί με το κράτος ακόμα και στην περίπτωση που δεν έχουν Ευρώ πχ, γιατί θα έχουν τη δυνατότητα να επινοήσουν το χρήμα που θα ανταλλάξουν.
Τι προβλήματα λύνονται με κάτι τέτοιο μπορεί να αναλογισθεί κάποιος. Τα προβλήματα αυτά είναι πολλά και σημαντικά μερικά εκ των οποίων παρουσιάζω παρακάτω
1)Αντιμετωπίζεται η συσσώρευση πλούτου που είναι ένα αδύνατο σημείο των σημερινών οικονομικών συστημάτων το οποίο μέχρι σήμερα αντιμετωπίζεται με την υπερβολική φορολογία. Αλλά και πάλι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί 100% μιας και είναι εύκολο στον κεφαλαιοκράτη να αποσύρει τα χρήματα του από ένα κεντρικά ελεγχόμενο σύστημα και να τα πάει σε άλλο με τις ανάλογες εγγυήσεις... Με την ύπαρξη πολλαπλών ιδιωτικών νομισμάτων η αποθήκευση κεφαλαίου χάνει την αξία της μιας και πλέον δεν υπάρχει κράτος ή κεντρική τράπεζα για να εγγυηθεί τη διατήρηση ή τη μεγέθυνση του αρχικού κεφαλαίου. Ο καθένας θα φέρει την πλήρη ευθύνη για τη διαχείριση των κόπων της εργασίας του και θα "ωθείται" στην επανεπένδυση τους μέσα και από την απλή κατανάλωση τους δημιουργώντας ροή χρήματος/πλούτου μέσα στο οικονομικό σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο κερδίζουν όλοι και αποφεύγονται οι συγκεντρώσεις κεφαλαίων και η ακινησία τους μιας και με κάθε δημιουργία ενός νέου νομίσματος, αυτά τα κεφάλαια θα χάνουν την αξία τους μαζί με το νόμισμα στο οποίο αποθηκεύτηκαν.
2)Αντιμετωπίζεται η έλλειψη ρευστότητας καθώς πλέον αρκεί να επινοήθεί το χρήμα για να ανταλλαχθούν προϊόντα και υπηρεσίες...στα χρόνια της κρίσης μεγάλο τμήμα της ανεργίας οφείλεται μεταξύ άλλων και στην έλλειψη ρευστότητας για υγιείς οικονομικές συναλλαγές και επενδύσεις..
Επειδή μπορεί τα παραπάνω να φαίνονται ουτοπικά ακόμα και σε κάποιο μέτριο οικονομολόγο να αναφέρω και μερικά ιστορικά παραδείγματα
1)Το πείραμα του Βέρκλ με την παραλληλη κυκλοφορία τοπικού νομίσματος με φθίνουσα αξία για να ενισχυθεί η κυκλοφορία του (κεϋνσιανή λογική αλλά αρκετή για να αλλάξει άρδην η οικονομία με ένα επιπλέον τοπικά ελεγχόμενο νόμισμα)
2)Το Bitcoin που κυκλοφορεί σήμερα και είναι ένα ψηφιακό μη κρατικό αποκεντρωμένο νόμισμα του οποίου η αξία καθορίζεται από το νόμο προσφοράς ζήτησης και η δημιουργία του ελέγχεται από ένα αυτοματοποιημένο μαθηματικό αλγόριθμο ο οποίος καθορίζει και ανώτατο όριο κυκλοφορίας για τον αριθμό των bitcoin.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι κάτι καινούριο. Έχουν προταθεί από το νομπελίστα οικονομικών Χαγιέκ (Friedrich Hayek) στο βιβλίο του
"The Denationalization of Money".
Στην τελική αναρωτήσου το εξής απλό: Τι προτιμάς; Να εργάζεσαι και να ανταλλάσσεις το προϊόν/υπηρεσία της εργασίας σου με το συνάνθρωπο σου; ή να ζητάς να πληρώνεσαι σε ένα νόμισμα, το οποίο ελέγχεται είτε από έναν κρατικιστή που μπορεί να αποφασίσει να το υποτιμήσει (πχ ο Σημίτης υποτίμησε 15% τη δραχμη σε μία νύκτα), είτε από ένα "λογιστή" που εργάζεται στην κεντρική τράπεζα και κάνει λάθη χρεώνοντας εσένα, τον πραγματικό παραγωγό πλούτου της οικονομίας της χώρας;
Δεν υπάρχει χειρότερη μορφή κρατικιστή, από αυτήν του ανθρώπου που
ΑΠΑΙΤΕΙ να συναλλάσσεσαι στο νόμισμα που αυτός θα επιλέξει για να μη χαθεί η αξία των νομισμάτων που έχει στην τσέπη του...αυτός ο κρατικιστής μπορεί να παρουσιάζεται σαν φιλελεύθερος αλλά δεν παύει να είναι ένας
κορπορατιστής...ο πραγματικός φιλελεύθερος θέλει ελεύθερο τον πολίτη να συνεταιρίζεται και να συναλλάσσεται όπως αυτός επιθυμεί και με όποιον επιθυμεί...το τίμημα είναι ότι αυτό συνάγεται πολλαπλές ευθύνες προς τον απλό πολίτη και λιγότερες ευθύνες για το κράτος...
Δημητριάδης Γεώργιος