Όταν όλη τη διάρκεια της 35ετους επαγγελματικής σου καριέρας την έχεις ζήσει στον ιδιωτικό τομέα, έχει εγγραφεί στο DNA σου η διαδικασία της αποτελεσματικής λειτουργίας, ήτοι, «σκοπός – στόχος, στρατηγική για την επίτευξή του, χρονοδιάγραμμα – προϋπολογισμός – εκτέλεση – αποτέλεσμα – απολογισμός».
Τον Μάϊο του 2014 ο Θάνος Τζήμερος και εγώ εκλεχθήκαμε Περιφερειακοί Σύμβουλοι Αττικής. Με το γεγονός αυτό είχαμε την ευτυχία ή δυστυχία να βιώσουμε από μέσα τον τρόπο λειτουργίας του δημοσίου τομέα, αυτού του μεγάλου-αγνώστου μηχανισμού, ο οποίος έμμεσα ή άμεσα επηρεάζει τους πάντες και συνήθως όχι με θετικό πρόσημο με αποτέλεσμα να μας κάνει ν’αγανακτούμε, και να εκνευριζόμαστε, αποφεύγοντας όμως να αναλάβουμε δράση, ώστε να αλλάξουμε ή να βελτιώσουμε κάτι, έστω και στο ελάχιστο.
Η Περιφέρεια Αττικής, έχει 101 περιφερειακούς συμβούλους, 8 αντιπεριφερειάρχες και έναν Περιφερειάρχη. Από τους 101 συμβούλους, οι 61 μαζί με την κα Δούρου και τους 8 αντιπεριφερειάρχες, πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ και οι υπόλοιποι διαμοιράζονται, κατ’αναλογία, στα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Η «δημιουργία, ξανά!» με την δύναμη δύο μόνο ατόμων, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν μπορούσε να παίξει ρόλο στη λήψη αποφάσεων ή ψηφισμάτων, αλλά φρόντιζε επίμονα, έντονα και μετ’εμποδίων (αφαίρεση λόγου, κλείσιμο μικροφώνου, γιουχαϊσματων, απειλών) να αναδεικνύει τις παραλήψεις, να προτείνει λύσεις βελτίωσης θεσμών και λειτουργιών, να καταγγέλλει με πείσμα τα λάθη και τις «λοβιτούρες» μέχρι που έφτασε στο σημείο να «φάει ξύλο».
Όμως η εμπειρία του να γνωρίσεις τον τρόπο της δημόσιας διοίκησης εκ των έσω, είναι πολύτιμη γιατί μας έδωσε την δυνατότητα καλύτερης αξιολόγησης του τι πρέπει να γίνει για να διοικηθεί καλύτερα αυτός ο τόπος.
Οι υπάρχουσες παρατάξεις/κόμματα λειτουργούν με όρους «μαφίας». Συναλλάσσονται, απειλώντας, έχοντας σκοπό και στόχο πρώτιστα την παραμονή τους στην κορυφή της διοίκησης.
Κατασπαταλούν άκριτα τα χρήματα του φορολογούμενου, χωρίς σωστή ιεράρχηση των αναγκών, χωρίς στρατηγική, χωρίς σωστά αξιολογημένο προϋπολογισμό και φυσικά χωρίς απολογισμό. Αν και υπήρξαν περιπτώσεις, όπου ο απολογισμός έγινε από μόνος του και ήταν τραγικός, με 35 νεκρούς στη Μάνδρα και 100 στο Μάτι, μέσα σε λίγες μόνο ώρες. Τα «σκουπίδια» είναι ένα ακόμη σοβαρό θέμα που ζητά σοβαρή λύση, η οποία όμως δεν μπορεί να δοθεί απ’αυτό το σχήμα.
Η Κυβέρνηση, μέλος της οποίας είναι η διοικούσα παράταξη της Περιφέρειας Αττικής, αντί να προχωρήσει στις απαιτούμενες τροποποιήσεις του «Καλλικράτη» ψήφισε τον «Κλεισθένη», με μοναδικό σκοπό την πλήρη απαξίωση – αποσυντονισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης. Λόγω αυτού, μετά τις Αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαϊου του 2019, θα βρεθούμε με διοικήσεις ανήμπορες να διοικήσουν, Δημάρχους να μην μπορούν ν’ ελέγχουν τα συμβούλιά τους και γενικώς να επικρατεί ένα χάος.
Το πλοίο για να πλεύσει σωστά απαιτεί καπετάνιο του οποίου οι εντολές θα πηγαίνουν κάθετα προς τα κάτω, μέχρι τον τελευταίο ναύτη. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την διακυβέρνηση του κράτους. Απαιτείται πυραμοειδής δομή με το κάθε επίπεδο να ελέγχει τους από κάτω και οι θέσεις ευθύνης να έχουν ονοματεπώνυμο. Δηλαδή, η εντολή πρέπει να πηγαίνει, από τον Υπουργό Εσωτερικών ευθύγραμμα προς τα κάτω δηλαδή, στον Περιφερειάρχη, στον Δήμαρχο, στον Κοινοτάρχη κλπ. Παράλληλα, ο κάθε υπεύθυνος, στο επίπεδό του, πρέπει έχει τους ανάλογους πόρους, ώστε να μπορεί να εκτελεί τα πρέποντα, ώστε το αποτέλεσμα να είναι ελέγξιμο, με διαύγεια. Με τον «Καλλικράτη» και τώρα τον «Κλεισθένη» δεν υφίσταται αυτό το σχήμα, ούτε κατά διάνοια, οι δε πόροι συγκεντρώνονται στην Κυβέρνηση και μοιράζονται κατά το δοκούν, χρονικά και ποσοτικά.
Γι αυτό έχουμε φτάσει στον 21ο αιώνα και δεν έχουμε ακόμη κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο στην Ανατολική Αττική, θάβουμε τα σκουπίδια, πετώντας τον θησαυρό που άλλα κράτη εκμεταλλεύονται, πνιγόμαστε στη πρώτη νεροποντή, καιγόμαστε κλπ.
Δυστυχώς, η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι η διοίκηση είναι «αυτοσκοπός», εξυπηρετεί τα δικά της συμφέροντα, ικανοποιεί πρώτιστα την δική της ύπαρξη και ανάγκες και μετά υπάρχει για τον πολίτη.
Αν θέλουμε να πάμε μπροστά σαν χώρα, πρέπει ν’αλλάξουν οι βασικοί θεσμοί, αρχίζοντας από τον δημοσιο-υπαλληλικό κώδικα, την διοικητική δομή και ιεραρχία, τον διαχωρισμό των διοικητικών, νομοθετικών και δικαστικών αρχών, την εγκατάσταση πραγματικών «ανεξάρτητων αρχών», τον καταμερισμό των πόρων και την κατακράτησή τους στο κάθε διοικητικό επίπεδο.
Αλλά, για όλα αυτά απαιτείται η εμπλοκή ικανών ανθρώπων που βάζουν στόχους και με την κατάλληλη στρατηγική, απαιτούμενο προϋπολογισμό δουλεύουν για το καλύτερο αποτέλεσμα. Και μόνο τότε, ο απολογισμός θα είναι θετικός.
Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, είναι αναγκαίο να αναδειχθούν άτομα ικανά που επιθυμούν να εμπλακούν ενεργά σε μία τέτοια «ψυχοφθόρα» μάχη, μεταλαμπαδεύοντας στην δημόσια διοίκηση τις εμπειρίες τους από την επαγγελματική τους καριέρα, με στόχο τον σωστό τρόπο διοίκησης.
Πιστεύω ότι η «δημιουργία, ξανά!» έχει τέτοια άτομα. Πρέπει όμως όλοι μας να αποφασίσουμε να σηκωθούμε από τον καναπέ και να βγούμε προς τα έξω για να διαδώσουμε αυτό το μήνυμα.
Ο ιδιωτικός τομέας έχει ικανά στελέχη, διαθέτει έμπειρο προσωπικό χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η δημόσια διοίκηση δεν έχει. Αυτό που λείπει από εκεί είναι η εμπνευσμένη διοίκηση, η χωρίς κομματικές αγκυλώσεις.
Χρειάζονται κυβερνήτες με όραμα και ξεκάθαρους στόχους. Έχει αποδειχθεί ότι οι σημερινοί δεν είναι οι κατάλληλοι να κάνουν τομές, ν’ εφαρμόσουν τα αναγκαία για να ξεμπλοκάρει η οικονομία, να βρει πρόσφορο έδαφος το δημιουργικό πνεύμα που διακρίνει τον Έλληνα για ν’ αναπτυχθεί και να σωθεί η πατρίδα μας.
Φοβάμαι ότι τα μεγάλα προβλήματα είναι μπροστά μας και δυστυχώς όχι μόνο δεν μάθαμε τίποτα στα χρόνια της κρίσης αλλά κατασπαταλήσαμε και το τεράστιο κεφάλαιο που μας έδωσαν οι ξένοι «τοκογλύφοι», όπως αρέσκεται η νομενκλατούρα να τους αποκαλεί, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα και ο απολογισμός θα είναι τραγικός.