Όποιος πλοηγηθεί λίγο στο διαδίκτυο θα πέσει πάνω σε διάφορους «εμπνευσμένους» ιστότοπους όπου οι blogger διακηρύττουν την θέση τους για δωρεάν μετακίνηση των επιβατών στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Διανθίζουν μάλιστα την «δεν πληρώνω» προσέγγισή τους με επίκληση άρθρων του Ποινικού Κώδικα καθοδηγώντας τους ομοϊδεάτες να αποφεύγουν τους ελέγχους και τα πρόστιμα.
Αν σε κάποιους φαίνεται κοινωνικά δίκαιο επειδή, κατά την άποψή τους, οι δημόσιες συγκοινωνίες πρέπει να παρέχονται δωρεάν στους χρήστες ας το ξανασκεφτούν: πιο κοινωνικά άδικη στάση δεν υπάρχει!
Βλέπετε, έξω από τις πομπώδεις διακηρύξεις των blogs δεν υφίσταται η έννοια του «δωρεάν» στον τρισδιάστατο πραγματικό κόσμο που ζούμε. Κατ’ επέκταση δεν υφίσταται και η έννοια της δωρεάν συγκοινωνίας.
Και πως θα μπορούσε άλλωστε. Οι συγκοινωνίες έχουν λειτουργικά έξοδα, όπως μισθοδοσία προσωπικού λειτουργίας (οδηγοί, επόπτες, κέντρο ελέγχου), μισθοδοσία τεχνικού προσωπικού συντήρησης για διατήρηση των συστημάτων σε ασφαλή λειτουργική κατάσταση, μισθοδοσία υπηρεσιών διοικητικής υποστήριξης (τμήματα προμηθειών & συμβάσεων, νομικές υπηρεσίες, γραφεία προσωπικού κ.α.), προμήθεια ανταλλακτικών και αναλωσίμων για την συντήρηση και αποκατάσταση βλαβών οχημάτων και δικτύου, προμήθεια καυσίμων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός) και άλλα αναγκαία κόστη.
Από πού προέρχονται τα έσοδα των εταιριών ΜΜΜ για κάλυψη των ανωτέρω εξόδων; Ένα σεβαστό μέρος από τις εισπράξεις εισιτηρίων και πώληση μηνιαίων καρτών, ένα πολύ μικρό μέρος από διαφημιστικά έσοδα και το υπόλοιπο από επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ενδεικτικά για το 2014 τα έσοδα του Ομίλου ΟΑΣΑ (Λεωφορεία, Τρόλεϊ, Μετρό, Ηλεκτρικός και Τραμ) κυμαίνονταν γύρω στα €247 εκ. με έξοδα €444 εκ.
Το κόστος χρήσης των ΜΜΜ πρέπει να κυμαίνεται σε ελκυστικό για τους χρήστες επίπεδο προκειμένου να τους προσεταιριστούν ως τακτικούς επιβάτες. Το κέρδος για την κοινωνία είναι πολλαπλό, από τη μείωση των ρύπων, των κυκλοφοριακών φόρτων και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μέχρι τα φορολογικά έσοδα από την παρακείμενη χρήση γης και τις εργατοώρες που εξοικονομούνται. Το κοινωνικό αυτό κέρδος αποτυπώνεται στην επιχορήγηση των μέσων.
Αν τα ΜΜΜ παρέχονταν απολύτως δωρεάν στον χρήση τότε ο κρατικός προϋπολογισμός θα επιβαρύνονταν ετήσια τα €247 εκ. για την Αθήνα μόνο. Αυτό σημαίνει επιπλέον επιβάρυνση γύρω στα €25 το έτος για κάθε πολίτη της χώρας, είτε κατοικεί στην Ορεστιάδα, είτε στην Αθήνα, είτε στα Κύθηρα, είτε κάνει τακτική χρήση των αστικών ΜΜΜ, είτε όχι. Σας φαίνεται αυτό κοινωνικά δίκαιο; Εμένα όχι.
Ήδη με την πρόσφατη κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών και του αναπληρωτή υπουργού Υποδομών που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1293 για κατ´εξαίρεση δωρεάν μετακίνηση από την 29η Ιουνίου 2015 έως και την 6η Ιουλίου με μέσα του ΟΑΣΑ, λόγω κλειστών τραπεζών, ο όμιλος απώλεσε (συνυπολογίζοντας τις κάρτες που αποτελούν το 40% των πωλήσεων) γύρω στα €10εκ.
Δεν εξετάζουμε εδώ το σκόπιμο της απόφασης αλλά επισημαίνουμε το γεγονός ότι κάθε πολίτης της χώρας, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής (και ηλικίας) στην ουσία χρεώθηκε €1 ευρώ για την «δωρεάν» μετακίνηση αυτών των ημερών. Για να ξέρουμε ότι τίποτα δεν είναι δωρεάν και πάντα κάποιος επωμίζεται το τελικό κόστος.
Ηλίας Κώνστας
Msc Engineering Management
Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος «Δημιουργία, Ξανά!»
www.facebook.com/KonstasEuroelections
Πρώτη δημοσίευση στο www.politicaldoubts.com στις 24/7/2015